ช่วงนี้เข้าสู่ฤดูหนาว พออากาศเริ่มเย็นลง ปัญหาฝุ่นละออง ฝุ่น PM 2.5 ก็เริ่มตามมาในเวลาที่มีอากาศหนาวเย็น หลาย ๆ คนอาจจะมีอาการ "ภูมิแพ้อากาศ" วันนี้แพทย์จีนจะมาแนะนำการดูแลตัวเองเมื่อเกิดมีภาวะภูมิแพ้อากาศขึ้น
ภูมิแพ้อากาศ หรือ จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic Rhinitis) คือ การอักเสบของเนื้อเยื่อจมูกเมื่อร่างกายของตัวเรานั้นมีปฏิกิริยาตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่นละออง เกสรดอกไม้ หญ้า ไรฝุ่น ขนสัตว์เลี้ยง แมลงสาบ เชื้อรา ควันบุหรี่ ควันธูป ควันรถ สเปรย์น้ำหอม ยาฆ่าแมลง เป็นต้น ล้วนเป็นตัวกระตุ้นให้ร่างกายมีอาการ คัดจมูก น้ำมูกไหล คันจมูก คันตา จาม ไอ ตาบวม ตาแดง หรือขอบตาคล้ำได้ บางรายอาจมีอาการปวดหัว อ่อนเพลีย ผื่นผิวหนังอักเสบหรือลมพิษร่วมด้วย แล้วจะทำอย่างไรดีหากอาการเหล่านี้กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หลักการ 4 ข้อที่ควรจำ คือ "หลีกเลี่ยง กำจัด รักษา ป้องกัน"
- หลีกเลี่ยง คือ หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ คงเป็นการดีหากรู้ว่าเราแพ้อะไรก็ควรถอยห่างจากสิ่งนั้น ยกตัวอย่างเช่น ฤดูที่มีการฟุ้งกระจายของเกสรดอกไม้ หรือ ควันบุหรี่ ควันรถ ควรอยู่ให้ห่างพร้อมทั้งใส่ผ้าปิดปากป้องกันไว้เสมอ เป็นต้น
- กำจัด คือ กำจัดสารก่อภูมิแพ้
- ไรฝุ่น มักอยู่ตามหมอน ที่นอน ผ้าห่ม การกำจัดไรฝุ่นให้หมดไปนั้นเป็นเรื่องยากเนื่องจากมีขนาดเล็กมากจนไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ทำได้โดยการนำเครื่องนอนไปตากแดดจัด อย่างน้อย 30 นาทีทุกสัปดาห์ หมั่นซักผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน ผ้าห่มโดยซักในน้ำร้อน 60 องศาเซลเซียส นาน 30 นาที 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์ อีกทั้งควรดูดฝุ่นหรือถูพื้นแทนการกวาดบ้าน
- ขนสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว ไม่ควรนำมาเลี้ยงไว้ในบ้าน ลดการสัมผัส หรือหากสัมผัสแล้วควรเปลี่ยนเสื้อผ้าทุกครั้งเพื่อไม่ให้ติดเข้าไปในบ้าน หมั่นทำความสะอาด ดูดฝุ่นอยู่เสมอ
- แมลงสาบ ควรใช้ถังขยะที่มีฝาปิดแน่นหนา หรือ มัดถุงขยะทุกครั้งเมื่อทิ้งเศษอาหารช่วยได้ทั้งเรื่องกลิ่นไม่พึงประสงค์ภายในบ้านได้อีกด้วย
- เชื้อรา ห้องที่อับชื้นเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยชั้นดีให้กับเชื้อรา ดังนั้น ควรเปิดหน้าต่างระบายอากาศ หรือ หาที่ดูดความชื้นมาวางไว้เพื่อลดการเจริญเติบโตของเชื้อรา
- สเปรย์ ไม่ว่าจะเป็นสเปรย์น้ำหอม สเปรย์ฉีดผม สเปรย์ปรับอากาศ ล้วนทำให้ฟุ้งกระจายในอากาศเวลาใช้ สำหรับผู้ที่แพ้อาจสร้างความระคายเคืองได้จากการสารเคมีบางชนิดในน้ำยา
3. รักษา คือ การใช้ยาบรรเทาอาการภูมิแพ้ ยาแผนปัจจุบัน หมออาจพิจารณาโดยการใช้กลุ่มยาแก้แพ้ หรือ ยาต้านฮีสตามีน(Antihistamine) ยาลดน้ำมูก ยาพ่นจมูกชนิดคอร์ติโคสเตียรอยด์ เพื่อลดการอักเสบและการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่มากเกินไป เป็นต้น
แนวทางการรักษาในทางศาสตร์การแพทย์แผนจีน
ภูมิแพ้อากาศในทางแพทย์แผนจีนเรียกว่า ปี๋ชิว (??) สัมพันธ์กับอวัยวะปอด ม้าม ไต สาเหตุจากอวัยวะอ่อนแอ หรือกระทบลมเย็น ลมร้อน ทำให้ปอดสูญเสียการกระจายชี่จึงทำให้คัดจมูก น้ำมูกไหล จามบ่อย การรักษามีทั้งการทานยาสมุนไพรจีน ฝังเข็ม ทุยหนา
4. ป้องกัน คือ หลักการป้องกันไม่ให้ภูมิแพ้กำเริบ
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ลดความเครียด
- ทำความสะอาดที่อยู่อาศัยให้สะอาดเสมอ
- ออกกำลังกาย เพื่อเสริมภูมิต้านทาน
- ไม่ควรทานอาหารฤทธิ์เย็น แนะนำทานอาหารที่มีฤทธิ์อุ่นจะเหมาะสมกว่า เนื้อสัตว์ควรรับประทานประเภท อกไก่ เนื้อหมู ไข่ไก่ ปลาทะเลน้ำลึก เช่น ปลาทู ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลากะพง(กรณีไม่ได้แพ้อาหารทะเล)
- ผักผลไม้ที่ควรทาน ได้แก่
- ผักที่มีสีเขียวเข้ม เช่น บร็อคโคลี ตำลึง ผักโขม กะหล่ำปลี
- ผลไม้รสเปรี้ยว เช่น ส้ม สัปปะรด สตอเบอรี่ มะนาว
- ผักผลไม้สีส้มหรือสีเหลือง เช่น ฟักทอง เมล็ดฟักทอง เมล็ดทานตะวัน ถั่วเหลือง แครอท มะละกอสุก มะม่วงสุก มะเขือเทศ
- ผักตระกูลหอม เช่น หอมหัวใหญ่ หอมแดง กระเทียม
- สอบถามข้อมูล หรือปรึกษาเรื่องสุขภาพได้ที่ "ทีมหมอจีน" คลินิกการแพทย์แผนจีนหัวเฉียว โทร 02 223 1111
- เปิดทำการทุกวัน (ยกเว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์) ตั้งแต่เวลา 08:00 - 16:00 น.
- LINE OA: @huachiewtcm
- Facebook: หัวเฉียวแพทย์แผนจีนกรุงเทพ Huachiew TCM Clinic