นางทวี แก้วสระแสน รองประธานวิสาหกิจชุมชนวนเกษตรดงเย็น เล่าว่า บ้านดงเย็นตั้งอยู่ที่ตำบลอู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี แม้พื้นที่บริเวณนี้จะมีดินที่เหมาะสมต่อการเพาะปลูกข้าว แต่ยังประสบปัญหาเรื่องน้ำเพื่อการเกษตร จึงเลือกที่จะทำนาหว่านแบบหมักตากแห้ง วิธีการคือ ไถ่แปลงนาและใส่น้ำหมักจุลินทรีย์ที่ปลอดสารเคมี ทำการไถ่กลบหญ้าที่ขึ้นในแปลงนา หว่านข้าวแบบไม่ใช้น้ำตากแปลงนาแห้งๆ ปล่อยทิ้งไว้รอน้ำฝนตกลงมา จนข้าวออกรวง มีการคำนวณเวลาข้าวให้เหมาะสม การเกี่ยวข้าวก็จะเลือกเกี่ยวในช่วงพลับพลึงคือเลือกเกี่ยวข้าวนับจากวันที่ข้าวออกดอกไปแล้ว ๒๘-๓๐ วัน โดยอาศัยแรงของชาวบ้านที่เป็นเครือข่ายช่วยกันเกี่ยวโดยไม่ใช้รถเกี่ยวข้าวและใช้โรงสีข้าวขนาดเล็กที่มีกันในกลุ่มสมาชิกเพื่อประหยัดต้นทุน ข้าวที่ได้จะไม่แก่จัดเหมือนกับที่ชาวนาทั่วไปเขาเกี่ยวข้าวกัน ข้าวที่เกี่ยวจะมีสีเขียวปนบ้างหรือเรียกว่า "เกี่ยวข้าวช่วงพลับพลึง" คุณภาพข้าวที่ได้จะมีความหอมชวนรับประทาน ส่วนการเกี่ยวข้าวที่เหลืองแก่จัดเต็มที่ จะแบ่งไว้เกี่ยวสุดท้ายเพื่อไว้ใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ในการปลูกข้าวครั้งต่อไป บ้านดงเย็นมีพันธุ์ข้าวที่เลือกปลูกอยู่ ๗ พันธุ์ด้วยกัน เป็นข้าวหอม ๖ ชนิดและพันธุ์พื้นเมือง ๑ ชนิด ได้แก่ หอมนิล หอมไรซ์เบอรี่ หอมมะลิแดง หอมประทุมเทพ หอมมะลิพันธุ์ ๑๐๕ หอมสุพรรณ และข้าวขาวตาเคลือบ (ข้าวพันธุ์พื้นเมือง)
โดยในปี ๒๕๕๙ นี้กลุ่มวิสาหกิจบ้านดงเย็น เน้นปลูกข้าวข้าวหอมมะลิ ๑๐๕ และหอมมะลิแดง เนื่องจากเป็นพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพสูงและดีต่อสุขภาพของผู้บริโภค โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิแดงเฉพาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวานและผู้มีน้ำตาลในเลือดสูงเพราะมีรสชาติหวานน้อยกว่าข้าวพันธุ์อื่น เคยมีการทดลองให้ลูกค้าที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ปรากฎว่าดีต่อการรักษาและช่วยให้น้ำหนักตัวของผู้ป่วยลดลง และการที่ อพท. มีการส่งเสริมให้ชาวนาบ้านดงเย็น สร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้าและบริการ ด้วยการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งที่ผ่านมาบ้านดงเย็นเลือกที่จะใช้กิจกรรมการคัดข้าวทุกเมล็ดด้วยมืออย่างประณีต เพื่อสร้างการจดจำในตราสินค้า (Brand Loyalty) ยิ่งช่วยดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวและผู้ซื้อข้าวเชิงคุณภาพ เกิดความเชื่อมั่นในข้าวของบ้านดงเย็นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ข้าวที่ซีลอยู่ในถุงทุกเมล็ดถือเป็นข้าวคุณภาพดี แม้ตอนนี้จะไม่มีการจัดส่งข้าวทางไปรษณีย์แต่ก็มียอดจองซื้อข้าวก่อนปลูกในครั้งถัดไปเรียบร้อยแล้ว รวมทั้งข้าวที่ใช้สำหรับต้อนรับนักท่องเที่ยว
นางทวี กล่าวเพิ่มเติมว่า สิ่งสำคัญที่สุดก็คือ การขายข้าวที่มีคุณภาพมั่นใจว่าปลอดสารเคมีร้อยเปอร์เซ็นต์ การปลูกข้าวแบบนี้เรากินเองก็สุขใจคนซื้อไปเขาก็สุขภาพดี เห็นบ่อยครั้งที่ชาวนาใช้สารเคมีไม่กล้ากินข้าวที่ตัวเองปลูกและแอบไปซื้อข้าวของชาวนาอื่น การมีเพื่อนในอาชีพเดียวกันไม่ขายตัดราคากัน ราคาอ้างอิงกันในกลุ่มผู้ค้าข้าวในมาตรฐานเดียวกัน หากไม่ซีลตกกิโลกรัมละ ๗๐ บาท ถ้ามีการซีลข้าวและติดตราสินค้าตกกิโลกรัมละ ๘๐ บาท ใครปลูกอะไรก็อย่าปลูกพันธุ์เดียวกัน รู้จักหาลูกค้าในมืออยู่ตลอดเวลา จดข้อมูลความต้องการข้าวแต่ละพันธุ์ของลูกค้า ถ้ามีลูกค้าคนไหนทักข้าวพันธุ์นั้นพันธุ์นี้ขึ้นมา ปีหน้าก็ปลูกพันธุ์นั้น จุดนี้เองที่ทำให้วิสาหกิจชุมชนบ้านดงเย็น สามารถเดินตามรอยเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้อย่างยั่งยืน ไม่ต้องเป็นหนึ่งในชาวนาผู้ต้องรอความช่วยเหลือจากภาครัฐหรือเอกชนในการระบายข้าวที่ราคาตกต่ำอยู่ ณ ขณะนี้ นอกจาก วิสาหกิจชุมชนวนเกษตรดงเย็น จะมีการรวบกลุ่มกันทำนาที่บ้านดงเย็นแล้ว ยังได้สร้างเครือข่ายการปลูกข้าวอินทรีย์ไปสู่ "กลุ่มส่งเสริม" และเข้าร่วมกลุ่ม วิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์ทุ่งทองยั่งยืน ซึ่งวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์ทุ่งทองยั่งยืนนี้ ถือเป็น Hub ใหญ่ในการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ ปัจจุบันมีสมาชิกชาวนาเกษตรอินทรีย์จำนวน ๖๕ คน กระจายอยู่ทุกส่วนต่างๆ ของอำเภออู่ทอง ชาวนาในเครือข่ายได้เรียนรู้การเตรียมแปลงอินทรีย์ รู้จักกำหนดวัตถุประสงค์และวัดผลสัมฤทธิ์ของการปลูกข้าว มีการทำการตลาดที่ไม่ฉาบฉวย ใช้วิธีการค้าข้าวแบบทำข้อตกลงกับผู้รับซื้อข้าวอินทรีย์รายใหญ่ ส่วนการค้าข้าวรายย่อยก็มีการซื้อขายตามปกติ มีการเข้าสู่ระบบการรับรองคุณภาพ
ติดต่อเราได้ที่ facebook.com/newswit