เยาวชน “หนองขาหย่าง” รณรงค์ ป้องกันนักสูบหน้าใหม่ในชุมชน

ประเทศไทยมีความพยายามในการดำเนินการควบคุมยาสูบด้วยมาตรการต่าง ๆ ที่เชื่อว่ามีประสิทธิภาพ ได้แก่ มาตรการทางภาษีและราคา การป้องกันนักสูบหน้าใหม่ (การเริ่มสูบตั้งแต่อายุน้อย) การคุ้มครองสุขภาพผู้ไม่สูบบุหรี่ การช่วยเลิกบุหรี่ และที่สำคัญคือ การบังคับใช้กฎหมายที่มีประสิทธิภาพ

อย่างไรก็ตาม บุหรี่ ถือเป็นสิ่งเสพติดอย่างอ่อนที่ถูกต้องตามกฎหมายของประเทศ ทำให้มาตรการต่าง ๆ ยังไม่สัมฤทธิ์ผลมากนัก เพราะเรายังพบเห็นคนไทยยังมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่อยู่เป็นจำนวนมาก และเหมือนจะเป็นเรื่องปกติของชีวิต

องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขาหย่าง อ.หนองขาหย่าง จ.อุทัยธานี มีพื้นที่รับผิดชอบ 4 ตำบล ได้แก่ ต.หนองขาหย่าง ต.ทุ่งพึ่ง ต.ดอนกลอย และ ต.ห้วยรอบ ซึ่งจากการจัดเก็บข้อมูลความจำเป็นขั้นพื้นฐาน ระดับหมู่บ้านปี 2558 ในด้านพฤติกรรมสุขภาพในประชาชนจำนวน 5,099 คนใน 3,720 ครัวเรือน มีผู้สูบบุหรี่สูงถึง 269 คน

ดังนั้น อบต.หนองขาหย่าง จึงได้จัดทำโครงการ "เยาวชนร่วมใจ ลด ละ เลิกยาสูบ" เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเด็กและเยาวชนและบุคคลทั่วไปในการสูบ และรู้ถึงพิษภัยของบุหรี่ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยมีสภาเด็กและเยาวชนเป็นหน่วยงานขับเคลื่อนโครงการเพื่อเป้าหมายสูงสุดในการทำให้ชุมชนปลอดบุหรี่และเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับสังคมต่อไป

ณรงศักดิ์ เผ่าชวด นายก อบต.หนองขาหย่าง กล่าวว่า ค่านิยมของคนไทยที่สืบทอดผ่านรุ่นพี่สู่รุ่นน้อง ทำให้จำนวนคนไทยสูบบุหรี่ยังคงมีอยู่สูง ประกอบกับการหาซื้อได้ง่ายตามร้านสะดวกซื้อ จึงมักพบนักสูบหน้าใหม่เสมอ โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชนที่เลียนแบบตามกัน คิดว่าสูบบุหรี่แล้วเท่ เป็นผู้ใหญ่ จากที่เคยลองวันจะนิดวันละหน่อยก็สูบแบบเป็นล่ำเป็นสัน พ่อแม่หรือผู้ปกครองก็ห้ามไม่ได้ บางครอบครัวไม่ต้องแอบสูบ ทุกวันนี้สูบต่อหน้าต่อตาเลยก็มี พอตักเตือนก็จะหันหลังเดินหนีไปเลย ห้ามไม่ได้ จนเป็นต้นเหตุของเรื่องอันธพาล ยาเสพติดชนิดอื่น หรือการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร

ในฐานะที่เป็นผู้นำท้องถิ่น ภารกิจของหลักของ อบต. นอกจากเรื่องของระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานแล้ว คุณภาพชีวิตของประชาชนเป็นเรื่องสำคัญ เมื่ออยู่ดีกินดีแล้ว สุขภาพก็ต้องดีด้วย ทางอบต.ต้องดูแลให้ครอบคลุมทุกกลุ่มคน

"เราตระหนักถึงปัญหานี้ โดยเฉพาะการหยุดนักสูบหน้าใหม่ที่จะเกิดขึ้น แม้ว่าในรั้วโรงเรียนจะมีการสอนเรื่องนี้อยู่แล้ว แต่สิ่งแวดล้อมข้องนอก เราก็ต้องทำเสริมด้วย เพื่อให้เอื้อต่อการลด ละ เลิก ซึ่งจะต้องมีการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง และพยายามปลูกฝังทุกครอบครัวให้รู้ถึงอันตรายของบุหรี่ เพราะถือว่าครอบครัวเป็นสิ่งใกล้ตัว ลำพังให้หน่อยงานอื่นทำไปก็ได้ผลเท่ากับคนในครอบครัวดูแลกันเอง" นายก อบต.หนองขาหย่าง กล่าว

ทางด้าน ชัยวัฒน์ พัฒนราชสีหกุล นักวิชาการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพชุมชน อบต.หนองขาหย่าง อธิบายเพิ่มเติมว่า หลังจากพบเยาวชนในพื้นที่มีแนวโน้มสูบบุหรี่มากขึ้น ทางอบต.จึงอยากชักชวนสภาเด็กและเยาวชนตำบลหนองขาหย่าง ทำกิจกรรมดีๆ โดยมีแนวทางการทำงานหลักๆ คือ สร้างการมีส่วนร่วมของเยาวชนในการร่วมกันจัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดบุหรี่ทั้งที่บ้าน ที่ทำงาน โรงเรียน ร้านค้า ที่สาธารณะ วัด และอื่นๆ มีการจัดประชุมระหว่างสภาเด็กและเยาวชน คณะกรรมการหมู่บ้าน อสม. ผู้บริหารหน่วยงาน ผู้บริหารโรงเรียน ตัวแทนร้านค้า ตัวแทนวัด ฯลฯ พร้อมทำข้อตกลงดำเนินการร่วมกันทุก 2 เดือน เป็นต้น

ในส่วนภาคความรู้นั้น ได้จัดกิจกรรมสร้างการรับรู้ ตระหนักในพิษภัยของบุหรี่หรือกิจกรรมรณรงค์ไม่สูบบุหรี่สอดคล้องกับงานบุญ ประเพณี หรือเทศกาลต่างๆ

ส่วนมาตรการเฝ้าระวังนั้น ได้จัดระบบเฝ้าระวังโดยแกนนำอาสาสมัคร เยาวชน ประชุมสมาชิกหมู่บ้าน ประชาสัมพันธ์ และประกาศการดำเนินงาน กำหนดเขตปลอดบุหรี่ จัดกติกา ข้อตกลง บังคับใช้ในพื้นที่ ร้านค้าห้ามขายบุหรี่แก่บุคคลอายุต่ำกว่า 20 ปี

"ทั้งนี้เราเชื่อว่าเมื่อโครงการประสบผลสำเร็จแล้วนั้น บ้านและสถานที่สาธารณะในเขตรับผิดชอบของ อปท.จะเป็นเขตปลอดบุหรี่ 100 % มีแกนนำเครือข่ายเฝ้าระวังการขายบุหรี่แก่เด็กเยาวชน มีค่านิยม "การสูบบุหรี่เป็นเรื่องไม่ปกติ" และมีนวัตกรรมสื่อเพื่อลด ละ เลิกยาสูบ และหยุดนักสูบหน้าใหม่ให้ลดน้อยลงที่สุดหรือเป็นศูนย์ได้เลยยิ่งดี" ชัยวัฒน์ กล่าว

ขณะที่สภาด็กและเยาวชนตำบลหนองขาหย่าง ฟันเฟืองที่สำคัญในการขับเคลื่อนโครงการ "เยาวชนร่วมใจ ลด ละ เลิกยาสูบ" ให้บรรลุผล เพราะถือเป็นองค์กรที่รู้ใจ และเข้าใจ คนวัยเดียวกันได้เป็นอย่างดี

จิตรดิลก เกสรมาลา นักเรียนชั้น ม.6 โรงเรียนหนองขาหย่างวิทยา ในฐานะประธานสภาเด็กและเยาวชนตำบลหนองขาหย่าง กล่าวว่า คนสูบบุหรี่เดี๋ยวนี้เหมือนเป็นแฟชั่นเลียนแบบกัน คิดว่าตัวเองสูบแล้วเป็นผู้ใหญ่ บางทีก็ไม่ใช่การติด แต่เป็นการอยากมากกว่า เราไปเตือนบางคน ก็ฟัง บางคนก็ไม่ฟัง เพราะเป็นเรื่องสิทธิส่วนบุคคล ส่วนใหญ่พบในเด็ก ม.ปลาย ที่เริ่มสูบแบบจริงจัง ส่วน ม.ต้นอาจจะลองเป็นครั้งคราวเท่านั้น

ประธานสภาเด็กและเยาวชนตำบลหนองขาหย่าง ยอมรับว่า ตัวเขาเองเคยลองสูบแต่ก็ไม่ได้ติด เรื่องแบบนี้อยู่ที่ใจมากกว่า บางคนสูบบุหรี่ แต่ก็ไม่ได้มีนิสัยเกเรก็ยังมี อย่าเหมารวมว่าแค่สูบบุหรี่แล้วจะเป็นเด็กเกเร

ในส่วนมาตรการในโรงเรียนก็มีกิจกรรมรณรงค์อย่างต่อเนื่อง ซึ่งพบว่ายังมีคนสูบบุหรี่อยู่บ้าง บางครั้งแอบสูบในโรงเรียนพอครูจับได้ก็จะทำโทษ หรือตัดคะแนนความประพฤติ ซึ่งหากโดนตัดเกิน 20 คะแนน ก็จะมีการเรียกผู้ปกครองมาเข้าพบ

"บุหรี่เป็นอันตรายต่อตัวเองมาคนรอบข้าง ในฐานะประธานสภาเด็กก็จะช่วยสอดส่อง และชักชวนคนรุ่นใหม่ให้ห่างไกลจากสิ่งไม่ดี เพื่อนเตือนเพื่อนน่าจะช่วยได้ "นายจิตรดิลก

ความพยายามของอบต.หนองขาหย่างที่เป็นแกนกลางชักชวนให้ชุมชน ลด ละ เลิกบุหรี่นั้น ถือเป็นกว้างย่างสำคัญในการทำงานด้านการสร้างเสริมสุขภาพชุมชน หากหยุดยั้งไม่ให้ผู้สูบบุหรี่หน้าใหม่เพิ่มจำนวนได้ งานด้านสุขภาพอื่นๆ ก็ไม่ยากอย่างที่คิด

• ข่าวสิงห์
• ข่าวสิงห์อมควัน
• ข่าวหนองขาหย่าง
• ข่าวบุหรี่
• ข่าวการดำเนินการ