กรมสุขภาพจิต ชวน “คุณแม่” ส่งเสริมพัฒนาการลูก รู้ทันความเครียด รู้จักผ่อนคลาย สร้างกำลังใจให้ชีวิต ฝึกคิดทางบวก

10 Aug 2015
นพ.เจษฎา โชคดำรงสุข อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวเนื่องในวันแม่แห่งชาติที่กำลังจะมาถึง ว่า จากผลสำรวจภาวะการทำงานของประชากรหรือการสำรวจแรงงาน พ.ศ. 2557 โดย สำนักงานสถิติแห่งชาติ พบว่า ปัจจุบันประเทศไทย มีจำนวนสตรีทั้งสิ้น 34.27 ล้านคน ในจำนวนนี้ เกือบ 2 ใน 3 เป็นผู้ที่ทำงาน ( 17.54 ล้านคน) โดย ส่วนใหญ่เป็นลูกจ้างเอกชน รองลงมา ช่วยธุรกิจครัวเรือนโดยไม่ได้รับค่าจ้าง ประกอบธุรกิจส่วนตัวโดยไม่มีลูกจ้าง เป็นลูกจ้างรัฐบาล เป็นนายจ้าง และเป็นลูกจ้างรัฐวิสาหกิจ ที่สำคัญ สมรสแล้ว ถึงร้อยละ 70.7 รองลงมา เป็นโสด ร้อยละ 17.7 หม้าย ร้อยละ 6.0 แยกกันอยู่ ร้อยละ 2.9 และหย่า ร้อยละ 2.7 ซึ่งข้อมูลเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงบทบาทและภาระหน้าที่ของสตรีไทยได้เป็นอย่างดี เป็น Super Mom ตัวจริง ที่ต้องทำงานหาเลี้ยงครอบครัว ขณะเดียวกันยังคงต้องดำรงบทบาทของความเป็นแม่ควบคู่กันไปด้วย โดยเฉพาะแม่ที่มีลูกเล็ก (แรกเกิด-5ปี) ที่อาจต้องเหนื่อยมากเป็นพิเศษ เนื่องจากในช่วง 5 ขวบปีแรกของลูก ถือเป็นช่วงนาทีทองของการส่งเสริมพัฒนาการให้สมบูรณ์ตามวัย ซึ่งจากการดำเนินงานภายใต้ "โครงการส่งเสริมพัฒนาการเด็กเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558" เด็กไทยได้รับการประเมินพัฒนาการแล้ว 59,683 คน สมวัย 50,705 คน สงสัยว่าล่าช้า 8,978 คน สมวัยหลังกระตุ้น 910 คน และไม่สมวัยหลังกระตุ้น 63 คน ทั้งนี้ หากคุณแม่พบว่า ลูกมีปัญหาพัฒนาการล่าช้า ให้พามาที่คลินิกสุขภาพเด็กดี หรือโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ได้ ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่พยาบาลตรวจสอบพัฒนาการเด็กละเอียดมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม คุณแม่ที่มีลูกวัยเด็กเล็ก สามารถส่งเสริมพัฒนาการของลูกให้สมวัยได้ โดยใช้หลักการ กิน กอด เล่น เล่า ซึ่ง กิน คือ การใส่ใจเรื่องอาหารการกิน การได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์เพื่อการเจริญเติบโต พัฒนาการทุกส่วนของร่างกาย และการพัฒนาสมองของลูก กอด คือ ความรักความผูกพันที่จะทำให้ลูกอบอุ่น อารมณ์ดี รู้สึกมีคุณค่าในตัวเอง มีความมั่นใจในตัวเองรู้จักรักผู้อื่น เล่น คือ การเล่นกระตุ้นการคิดและจินตนาการของเด็ก ทำให้เด็กเรียนรู้ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมรอบตัว ส่งเสริมพัฒนาการทั้งทางด้านร่างกาย สังคม อารมณ์ จิตใจ และสติปัญญา และ เล่า คือ การเล่านิทานที่เป็นจุดเริ่มต้นของการสื่อสารด้วยภาษา เป็นการกระตุ้นให้เด็กมีทักษะในการเป็นผู้ฟังที่ดี รวมทั้งจินตนาการที่เหมาะสมและทัศนคติที่ดีต่อการดำเนินชีวิต ประสบการณ์ทางภาษาที่ดีจะเป็นพื้นฐานนิสัยรักการอ่านของเด็กในอนาคต ที่สำคัญ ในกรณีพ่อแม่ต้องทำงาน ไม่สามารถเลี้ยงลูกเองได้ ซึ่งเหล่านี้ต้องทำอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องเพื่อพัฒนาการที่สมวัยของลูก อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าว

ด้าน พญ.พรรณพิมล วิปุลากร รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวเสริมว่า การที่คุณแม่ต้องแบกรับภาระหน้าที่ในหลายด้าน ความเครียดจึงอาจเกิดขึ้นได้ง่ายและหากจัดการได้ไม่ดีย่อมเกิดผลเสียต่างๆตามมาทั้งต่อตัวเอง ต่อครอบครัวและลูก รวมทั้งคนใกล้ชิด จึงขอฝากข้อแนะนำดีๆ ให้กับคุณแม่ทุกคนในการดูแลจิตใจตนเอง เพื่อให้สามารถเผชิญกับความเครียดได้อย่างไม่ท้อ สามารถสร้างขวัญและกำลังใจให้กับตนเองได้ โดย ต้องรู้จักสำรวจตนเองให้ได้ว่า ตกอยู่ในความเครียดหรือไม่ และควรรีบหาวิธีผ่อนคลายที่ตนเองใช้แล้วได้ผล ซึ่งอาจหยุดคิดในเรื่องที่เป็นปัญหาที่ยังหาทางออกไม่ได้แล้วไปทำกิจกรรมอื่นที่ผ่อนคลาย ทำแล้วมีความสุขแทนไปก่อน รวมทั้ง รู้จักสร้างกำลังใจให้กับตนเอง จัดแบ่งเวลาให้เหมาะสม ไม่จมอยู่กับความทุกข์ จัดลำดับความสำคัญของงานในบ้านให้ดีว่าควรทำสิ่งไหนก่อนหรือหลัง หากรู้สึกเหนื่อยล้าก็อาจชักชวนสมาชิกในบ้านให้ช่วยเหลือกันและกัน ซึ่งจะยิ่งทำให้รู้สึกอบอุ่นใจ ไม่โดดเดี่ยว เป็นการกระชับสายสัมพันธ์ในครอบครัวให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น ตลอดจน การฝึกคิดบวก ที่จะช่วยให้คุณแม่สามารถฟันฝ่าปัญหาและอุปสรรคต่างๆ ให้ผ่านพ้นไปได้ด้วยดี เช่น การคิดว่า การเผชิญกับปัญหา คือ บททดสอบความแข็งแกร่ง ของร่ายกายและจิตใจ และประสบการณ์จากการแก้ไขปัญหา คือ กำไรของชีวิต แต่หากพยายามแล้วเห็นว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นยากเกินกว่าที่จะจัดการได้ด้วยตนเอง ควรปรึกษาผู้ใหญ่ สามี ญาติ หรือ เพื่อนสนิทที่ใกล้ชิดและไว้ใจได้ อย่าเก็บกดปัญหาไว้เพียงคนเดียวตามลำพัง หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต ได้ที่หน่วยงานสังกัดกรมสุขภาพจิตทั่วประเทศ ตลอดจน โทรศัพท์ขอคำปรึกษาได้ที่ สายด่วนกรมสุขภาพจิต 1323 โทรฟรี ตลอด 24 ชั่วโมง

คุณแม่ทุกคนเป็น Super Mom ของลูกๆ เสมอ เพราะ การมีจิตใจที่ละเอียดอ่อน สามารถจับความรู้สึกของคนที่อยู่รอบข้างได้ มีสัญชาติญาณของความเป็นแม่ที่อยากปกป้องและช่วยเหลือลูก ใส่ใจการทำงานทั้งงานบ้านและที่ทำงาน อดทนต่อความทุกข์ยากต่างๆ ที่เกิดขึ้น ที่สำคัญ แม่ทุกคนต้องการให้ลูกเป็นคนดี ลูกๆ จึงควรปฏิบัติตัวให้ดีสมกับที่แม่ต้องยากลำบาก นอกจากนี้ สิ่งสำคัญที่จะทำให้คุณแม่มีสุขภาพจิตที่ดี ก็คือ ความรัก ความเข้าใจ ความห่วงใย และความซื่อสัตย์ จากสมาชิกในครอบครัว ทั้งจาก คุณพ่อ และ คุณลูก ที่ต้องมีให้กันอย่างสม่ำเสมอ โดยอาจมอบสิ่งดีๆ เหล่านี้ เป็นของขวัญให้กับคุณแม่ ในวันแม่แห่งชาติที่กำลังจะมาถึง และตลอดไปในทุกๆ วัน และเนื่องในวันแม่แห่งชาติประจำปีนี้ กรมสุขภาพจิตได้จัดประกวดคลิปวีดีโอ ในหัวข้อ"SUPER MOM : แม่วันนี้" ที่ถ่ายทอดความรู้สึกดีๆ ของลูกๆ ที่มีต่อคุณแม่ที่เป็น "SUPER MOM" ของพวกเขาในมุมมองที่หลากหลาย ซาบซึ้ง และน่าประทับใจ รางวัลชนะเลิศอันดับที่ 1 ได้แก่ "Supermom:แม่วันนี้ เรื่องเล่าสองแม่ลูก" รองชนะเลิศอันดับที่ 2 ได้แก่ "ผู้หญิงที่อยากกอดตลอดชีวิต" รองชนะเลิศอันดับที่ 3 ได้แก่ "ไม่ลืม" และ รางวัลชมเชย ได้แก่"SUPER MOM : แม่วันนี้" "นางฟ้าของผม" "MY MOM" และ "My Super Hero" จึงขอเชิญชวนทุกท่านร่วมประทับใจไปกับความรู้สึกดีๆ เหล่านี้ กันได้ที่ Facebook Fanpage : กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าว