สคร.12 สงขลา คว้ารางวัลดีเด่นนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ “ระบบฐานข้อมูลเอกสารรับรองการฉีดวัคซีนระหว่างประเทศ” ในการประชุมวิชาการ กระทรวงสาธารณสุข ปี 57

29 Sep 2014
สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา (สคร.12 สงขลา) ได้เข้าร่วม การประชุมวิชาการกระทรวงสาธารณสุขประจำปี 2557 ซึ่งจัดระหว่างวันที่ 10-12 กันยายน 2557 และได้รับรางวัลผลงานวิชาการนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ดีเด่น เรื่อง การพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศการรับรองการให้บริการวัคซีนผู้เดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์

ดร.นายแพทย์สุวิช ธรรมปาโล กล่าวว่า เนื่องจากการเดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ณ นครเมกกะ ประเทศซาอุดิอาระเบียเป็นกิจกรรมที่สำคัญของชาวมุสลิม ในประเทศไทยจะมีชาวมุสลิมจำนวน 12,000 คน เดินทางไปเพื่อทำกิจกรรมดังกล่าวทุกปี ซึ่งก่อนเดินทาง กรมควบคุมโรค กรมศาสนา และประเทศซาอุดิอาระเบีย ได้มีข้อกำหนดด้านสุขภาพที่สำคัญ คือ ผู้เดินทางทุกคนต้องได้รับวัคซีนเพื่อป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่นและโรคไข้หวัดใหญ่ และจะต้องบันทึกข้อมูลลงในสมุดเหลือง (สมุดรับรองการได้รับวัคซีน) ที่ออกโดยกรมควบคุมโรค ซึ่งที่ผ่านมาการลงบันทึกต้องใช้วิธีการเขียนด้วยลายมือเป็นภาษาอังกฤษทำให้ไม่ได้มาตรฐาน อ่านยาก โอกาสผิดพลาดสูงมาก ข้อมูลที่ต้องบันทึกมีจำนวน 18 รายการ ได้แก่ ชื่อ-สกุล ที่อยู่ ชนิดของวัคซีน วันรับบริการ วันหมดอายุ ฯ

ระบบฐานข้อมูลเอกสารรับรองการฉีดวัคซีนระหว่างประเทศมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบข้อมูลสารสนเทศการรับรองการรับวัคซีนผู้เดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ซึ่งจะทำให้ประชาชนที่มารับบริการวัคซีนได้รับบริการที่มีมาตรฐาน ลดภาระเจ้าหน้าที่ และสามารถนำข้อมูลมาวิเคราะห์และนำไปสู่การวางแผนการใช้วัคซีนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ในส่วนของขั้นตอนการดำเนินการเริ่มโดยการประสานขอรายชื่อผู้เดินทางฯ จากกรมศาสนา ซึ่งจะมีอยู่แล้วในระบบข้อมูลประกอบด้วยหมายเลขบัตรประชาชน 13 หลัก ชื่อ-สกุล ที่อยู่ หมายเลขหนังสือเดินทาง เชื่อมโยงกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่จัดทำขึ้น ซึ่งจะมีรายละเอียดชนิดของวัคซีน Lot.number วันรับวัคซีน วัน Certificate valid วันหมดอายุ อยู่แล้ว เมื่อประชาชนมารับบริการวัคซีน ก็จะตรวจสอบข้อมูล ให้บริการวัคซีนและพิมพ์หมายเลขบัตรประชาชนลงไปในระบบเพียงอย่างเดียว ข้อมูลทั้งหมดก็จะปรากฏขึ้น ผู้รับผิดชอบตรวจสอบข้อมูลและสั่งพิมพ์ ผู้ให้บริการเซ็นชื่อ ประทับตรา ผู้รับบริการเซ็นชื่อในสมุด เป็นอันจบกระบวนการ และหลังจากดำเนินการ ได้ดำเนินการตรวจสอบการบันทึกข้อมูลในสมุดเหลือง จำนวน 564 เล่ม ไม่พบข้อผิดพลาดในแต่ละรายการ การประเมินความพึงพอใจของผู้รับผิดชอบงานระดับจังหวัดโดยการสัมภาษณ์ พบว่า พึงพอใจมาก ที่สามารถการลดเวลาและภาระงาน จากระบบเดิมที่ต้องบันทึกโดยเจ้าหน้าที่ ที่มีประสบการณ์ใช้เวลาเล่มละ 10 นาที มีสมุดเหลืองผิดพลาดที่ต้องทำลายประมาณร้อยละ 15.0 ซึ่งต้องขออนุมัติในการทำลาย เนื่องจากเป็นเอกสารราชการ บางโรงพยาบาลต้องลงบันทึกวันละ 200 เล่ม เจ้าหน้าที่รู้สึกเหนื่อยล้าเนื่องจากต้องใช้สมาธิในการเขียนมาก สำหรับวิธีการนี้พบว่าใช้เวลาเพียงเล่มละ1-2นาทีสามารถให้ผู้ที่ไม่มีประสบการณ์ดำเนินการด้วยตนเองได้รูปเล่มที่ออกมาได้มาตรฐาน สามารถเชื่อมโยงข้อมูลวัคซีนระดับจังหวัด/เขต ได้ข้อมูลที่ได้สามารถนำมาวิเคราะห์ใช้ประโยชน์ในการดำเนินงานต่อไป

ดร.นายแพทย์สุวิช ธรรมปาโล กล่าวเพิ่มเติมว่า แนวทางในการดำเนินการพัฒนาโปรแกรมระบบฐานข้อมูลเอกสารรับรองการฉีดวัคซีนระหว่างประเทศควรมีการเพิ่มชนิดของวัคซีนสำหรับผู้เดินทางไปต่างประเทศให้ครอบคลุมทั้งหมดในระบบข้อมูล เช่น ไข้เหลือง อหิวาตกโรค เพื่อให้ได้การบันทึกเอกสารที่เป็นมาตรฐานของประเทศไทย และ ควรขยายผลไปใช้กับหน่วยงานที่ทำหน้าที่ออกสมุดรับรองการให้บริการวัคซีนผู้เดินทางไปต่างประเทศทุกหน่วยงาน หากหน่วยงานใดต้องการข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อนำไปใช้ประโยชน์สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มตอบโต้ภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 12 จังหวัดสงขลา โทรศัพท์ 074-336079-80 ต่อ 17.