การป้องกันฟันผุในเด็ก

การเคลือบฟลูออไรด์ การเคลือบร่องฟัน

เด็กเล็กๆ นั้น อาหารหลักคือนม และนมแม่จะเป็นนมที่มีประโยชน์มากที่สุดในการเลี้ยงดูทารก แต่ถ้าหากมีความจำเป็นต้องใช้นมขวดร่วมด้วย จะต้องเลี้ยงให้ถูกวิธีและเลิกให้ถูกเวลาหลังการกินนมทุกครั้งควรจะจิบน้ำตาม เพื่อชำระคราบนมที่ค้างอยู่ออก จะทำให้เด็กมีความเคยชินกับการที่มีช่องปากสะอาด และลดปัญหาเหงือกอักเสบเมื่อฟันน้ำนมขึ้น นอกจากนั้นหลังอาหารอย่างน้อยเช้า-เย็น ควรใช้ผ้าชุบน้ำสะอาดเช็ดสันเหงือก ลิ้น กระพุ้งแก้ม และฟันให้สะอาด ตรงนี้ขอเน้นว่าทุกอย่างที่จะนำเข้าปากเด็กต้องสะอาดจริงๆ มิเช่นนั้น เด็กจะเกิดท้องเสียได้ต่อจากนั้น เราจะแนะนำการฝึกเด็กอย่างเป็นขั้นเป็นตอนตั้งแต่ อายุประมาณ 7-8 เดือน เพื่อให้พร้อมจะเลิกนมขวดเปลี่ยนมาดื่มนมจากแก้วหรือดูดหลอดได้ เมื่ออายุ 1 ปี ถึง 1 ปีครึ่ง เป็นอย่างช้า เพื่อป้องกันการเกิดฟันผุจากการให้นมขวดไม่ถูกวิธี

นอกจากการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กให้สะอาด แล้วเราจะแนะนำให้เด็กทานยาฟลูออไรด์เสริมตั้งแต่ อายุ 6 เดือน – 16 ปี ตามปริมาณที่เหมาะสมในแต่ละวัย และเมื่อเด็กอายุประมาณ 2 1/2 -3 ปี เริ่มมีฟันน้ำนมขึ้นครบ ก็จะให้คุณพ่อคุณแม่พา เด็กมาพบทันตแพทย์ เพื่อขัดฟันและเคลือบฟลูออไรด์เพื่อป้องกันฟันผุเป็นประจำ ปีละ 2 ครั้ง สำหรับฟลูออไรด์ที่ทันตแพทย์เคลือบให้นั้น จากการศึกษาเชื่อว่ามีผลป้องกันฟันผุในด้านผิวเรียบของตัวฟันมากกว่าด้านการบดเคี้ยวที่มีหลุมและร่องลึก

ดังนั้นในฟันกรามที่ทีด้านบดเคี้ยวเป็นพื้นผิวขรุขระ เป็นหลุมและร่องลึก มักจะเป็นบริเวณที่ผุง่าย เนื่องจากการตกค้างของเศษอาหารและคราบจุลินทรีย์ ขณะเดียวกันขนแปรงสีฟันมีขนาดใหญ่กว่า ไม่สามารถแทรกเข้าไปทำความสะอาดได้ จึงมักเกิดฟันผุบริเวณนี้ดังนั้นในฟันกรามที่มีหลุมและร่องลึกนั้น เราจะแนะนำให้เคลือบหลุมร่องฟัน เพื่อป้องกันการผุด้านบดเคี้ยว การเคลือบหลุมร่องฟัน คือ การใช้สารคล้ายพลาสติก มาผลึกปิดหลุมร่องฟันบริเวณนี้ตั้งแต่ฟันขึ้นใหม่ๆ ทำให้ผิวด้านบดเคี้ยวนั้นเรียบช่วยไม่ให้เศษอาหารติด แปรงฟันทำความสะอาดง่าย ซึ่งเป็นการป้องกันฟันผุด้านบดเคี้ยวได้

ช่วงอายุที่เหมาะสมในการทำเคลือบหลุมร่องฟัน (Sealant)

• เด็กอายุ 3-4 ปี ระยะที่ฟันกรามน้ำนมขึ้นครบ
• เด็กอายุ 6-7 ปี ระยะที่ฟันกรามแท้ขึ้นซี่แรก
• เด็กอายุ 11-13 ปี ระยะที่ฟันกรามน้อยและฟันกรามแท้ซี่ที่สองขึ้น

ด้วยวิธีการข้างต้น ถ้าคุณแม่ ผู้ปกครอง ดูแลเอาใจใส่และทำตามจะมีผลให้สุขภาพช่องปากของลูกสะอาดปราศจากฟันผุและมีผลไปถึงสุขภาพกายและจิตใจที่ดีด้วย

ถามปัญหาเรื่อง ฟ.ฟัน

Q : ลูกอายุ 8 เดือน ขณะนี้มีฟันขึ้น4 ซี่ แล้วควรใช้แปลงสีฟันได้หรือยังควรให้ฟลูออไรด์ตามที่โฆษณาไหม ?

A : คุณแม่สามารถใช้แปลงสีฟันขนาดเล็กและมีขนแปรงที่อ่อนนุ่มที่ทำขึ้นมาสำหรับเด็กอ่อนโดยเฉพาะ แปรงเบาๆให้ลูกโดยไม่จำเป็นต้องใช้ยาสีฟันควรแปรงด้วยความนุ่มนวลเพื่อไม่ให้ลูกรู้สึกเจ็บและรู้สึกไม่ดีกับการแปรงฟัน หากลูกไม่ยอมให้แปรงแต่โดยดี คุณแม่ สามารถใช้ผ้ากอซที่สะอาด เช็ดทำความสะอาดฟันและช่องปากของลูกได้ ไม่ผิดกติกาครับ

ฟลูออไรด์สามารถเริ่มให้ลูกทานได้ตั้งแต่อายุ 8 เดือน ในขนาด 0.25 มิลลิกรัมต่อวัน จนถึงอายุ 3 ปีครับ โดยให้เด็ก ทานพร้อมข้าวหรือน้ำผลไม้ก็ได้ แต่ห้ามทานพร้อมกับนมเพราะจะทำให้ฟลูออไรด์ไม่ถูกดูดซึม ในช่วงอายุ 3-6 ปี ให้เพิ่มปริมาณเป็น 0.5 มิลลิกรัม ต่อวันแล้วให้ทานวันละ 1 มิลลิกรัม ได้เมื่ออายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป โดยสามารถทานได้จนอายุ 16 ปี ครับ ยาเม็ดหรือยาน้ำฟลูออไรด์สามารถซื้อได้ทั่วไปแต่ถ้าจะให้ปลอดภัยควรให้แพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะทางเด็กเป็นผู้สั่งจะดีกว่าครับ

Q : จำเป็นหรือไม่ที่ต้องทานฟลูออไรด์ ลูกอายุ 11 เดือน ยังไม่เคยทานเลย ?(ถ้าจำเป็นต้องทานจะขอได้ที่ไหนจะได้ฟลูออไรด์ที่ถูกต้อง)

A : ฟลูออไรด์เป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญต่อการเสริมสร้างความแข็งแรงของเนื้อฟัน โดยเฉพาะพื้นผิวด้านเรียบของตัวฟัน แต่หากได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไป ในระยะเวลานานๆ จะทำให้เนื้อฟันสีขาวขุ่นและไม่แข็งแรง ดังนั้น ก่อนจะทานฟลูออไรด์ คุณแม่ ควรปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะทางเด็กก่อน

โดยทั่วไปถ้าหากอาศัยอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร ปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มมีน้อยสามารถให้ลูกทานได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือน ในขนาด 0.25 มิลลิกรัมต่อวัน จนถึงอายุ 3 ปี แต่หากอาศัยอยู่นอกเขตกรุงเทพฯ ควรเช็คปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำดื่มก่อนแล้วปรึกษาแพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะเด็กอีกทีครับ

Q : ลูกมีแต่ฟันหน้า 8 ซี่ พออาหารเข้าปากจะกลืน ไม่เคี้ยว มีปัญหาหรือไม่ จะแก้ไขอย่างไร ?

A : เรื่องฟันขึ้นอยู่กับอายุของลูก เป็นเรื่องที่คุณแม่ถามกันมามากเนื่องจากกังวลกลัวว่าลูกจะไม่มีฟัน หรือเห็นเด็กอื่นมีฟันขึ้นแล้ว แต่ลูกของเรายังไม่ขึ้น คิดว่าจะผิดปกติอะไรหรือเปล่า ความจริงแล้วในเด็กแต่ละคนอัตราการขึ้นของฟันอาจเร็วหรือช้ากว่าค่าเฉลี่ยได้แตกต่างกัน เด็กบางคนขึ้นเร็ว บางคนขึ้นช้า แต่ไม่นานเกินรอก็จะขึ้นมาแน่ๆ ครับขออย่าให้คุณแม่วิตกกังวลไปเลย

ปัญหาของคุณแม่ท่านนี้ลูกไม่เคี้ยวอาหาร เนื่องจากเด็กมีแต่ฟันหน้าเพียง 8 ซี่ ฟันกรามใหญ่ด้านหลังยังไม่ขึ้น เด็กก็อาจจะเคี้ยวอาหารไม่ถนัด ช่วงนี้ให้คุณแม่ให้อาหารอ่อนบดละเอียดแก่ลูกไปก่อน รอจนฟันกรามน้ำนมด้านหลังเริ่มขึ้นก็อาจบดแบบหยาบๆให้ลูกลองทานอีกทีดีกว่าครับ

Q : ลูกอายุ 13 เดือน มีฟันบน 2 ฟันล่าง 1 ผิดปกติหรือเปล่า ?

A : ไม่ผิดปกติหรอกครับ เด็กบางคนฟันขึ้นเร็ว บางคนขึ้นช้า บางคนช้ามากๆ คุณแม่อย่าวิตกกังวลไปเลยหากลูกพัฒนาการด้านอื่นปกติดี ก็ไม่น่ามีปัญหาอะไรครับ

Q : ลูกอายุ 9 เดือน ฟันยังไม่ขึ้น ให้ทานอาหารบดละเอียด เนื่องจากเห็นว่าลูกยังไม่มีฟัน ขอความคิดเห็นด้วยครับ ?

A : ลูกยังไม่มีฟันที่จะใช้บดเคี้ยวอาหารอย่างมีประสิทธิภาพก็ให้ทานอาหารอ่อน บดละเอียดไปจะดีกว่าครับ รอให้ฟันขึ้นเมื่อไหร่ค่อยบดหยาบๆ ให้ลูกทาน ลูกจะมีความสุขมากกว่าครับ

Q : ลูกอายุ 4 ขวบ มีฟันผุ ไปหาคุณหมอบอกว่าต้องถอนออกมีผลเสียหรือไม่ ?

A : ผลเสียมีแน่นอนครับ แต่ขึ้นอยู่กับว่าฟันซี่ไหน หากจำเป็นต้องถอนจริงๆ ก็ต้องถอนออก แต่ต้องมีการวางแผนรักษาต่อไป เช่น อาจใส่เครื่องมือกั้นที่ว่างในขากรรไกรเอาไว้ เพื่อป้องกันฟันข้างเคียงล้มเข้าสู่ช่องว่าง เป็นผลให้ฟันแท้ที่อยู่ด้านล่างขึ้นบิดเกหรือขึ้นไม่ได้

สายด่วนสุขภาพโทร 0-2743-9999 , 0-2374-0200-16

www.ram-hosp.co.th

www.facebook.com/ramhospital

• ข่าวนมแม่
• ข่าวเด็กเล็ก
• ข่าวฟลูออไรด์
• ข่าวจำเป็น
• ข่าวฟันผุ