กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ชี้แจงว่า สมุนไพรรักลืม..ไม่ใช่ยาอายุวัฒนะ

08 Jun 1998

กรุงเทพ--8 มิ.ย.--กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ตรวจพิสูจน์ "สมุนไพรรักลืม" พบมีสรรพคุณเป็นยาระบายหรือยาขับปัสสาวะได้ แต่ถ้าหากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานานเมื่อหยุดใช้แล้วอาจทำให้เกิดอาการท้องผูก อย่างไรก็ตาม ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่บ่งชี้ว่ารากของ "สมุนไพรรักลืม" จะมีสรรพคุณเป็นยาอายุวัฒนะได้

จากกรณีที่มีข่าวเสนอผ่านสื่อมวลชนว่า มีชาวบ้านนำรากของ "ต้นรักลืม" มาต้มน้ำดื่มเพื่อใช้รักษาโรคต่าง ๆ และเป็นยาอายุวัฒนะทำให้ประชาชนทั่วไปสนใจเริ่มนำราก "ต้นรักลืม" มาต้มน้ำดื่มกันบ้างแล้ว โดยหวังผลว่าสมุนไพรดังกล่าวอาจมีสรรพคุณเป็น "ยาโด๊บ" นั้น ดร.เรณู โกยสุโข อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ชี้แจงว่า "สมุนไพรรักลืม" มีชื่อสามัญที่รู้จักกันทั่วไปว่า ชุมเห็ดไทย ชุมเห็ดนาหรือชุมเห็ดเล็ก โดยในภาคเหนือเรียกว่า "ลับมืนน้อย" ส่วนในจังหวัดปราจีนบุรีและจังหวัดใกล้เคียงเรียกว่า "หญ้าลึกลืนหรือลักลืน" จึงอาจมีคนเรียกเพี้ยนไปเป็น "ต้นรักลืม" สมุนไพรนี้จัดเป็นพืชสกุลเดียวกับชุมเห็ดเทศ ขี้เหล็กและมะขามแขก ตามตำราพื้นบ้านของไทยมีการใช้เห็ดแห้งของชุมเห็ดไทยหรือรักลืม โดยคั่วให้เกรียมก่อนจึงจะนำมาต้มน้ำดื่มหรือชงดื่มเป็นชา เพื่อเป็นยาระบายหรือเพื่อขับปัสสาวะ เนื่องจากเมล็ดของต้นรักลืมหรือชุมเห็ดไทยมีสารจำพวก"แอนทราควินโนน" หลายชนิดที่มีฤทธิ์เพิ่มการบีบตัวของลำไส้ใหญ่จึงมีสรรพคุณช่วยระบายท้องได้ อย่างไรก็ตามผลข้างเคียงของการใช้เมล็ดชุมเห็ดไทยนี้ อาจทำให้เกิดอาการท้องผูกได้เมื่อหยุดใช้ จึงไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน นอกจากนี้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ยังวิจัยในหนูขาวพบว่าเมล็ดชุมเห็ดไทยแสดงฤทธิ์ขับปัสสาวะได้

จากการที่มีผู้เริ่มสนใจนำ "สมุนไพรรักลืมหรือชุมเห็ดไทย" ไปใช้กันบ้างแล้ว เพื่อเป็นการคุ้มครองผู้บริโภค กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จึงได้ทดสอบความเป็นพิษเฉียบพลันของรากชุมเห็ดไทยในสัตว์ทดลอง โดยให้สารสกัดด้วยน้ำหรือแอลกอฮอล์ของรากชุมเห็ดไทยทางปากในขนาดเทียบเท่ารากแห้ง 40 กรัม ต่อน้ำหนักหนูถีบจักร 1 กิโลกรัม พบว่าไม่ทำให้เกิดอาการผิดปกติในหนู ทดลองและไม่ทำให้หนูตาย ซึ่งแสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากรากชุมเห็ดไทยนั้น เมื่อกินเพียงครั้งเดียวจะไม่มีพิษเฉียบพลัน หรือเป็นอันตราย แต่ทั้งนี้ยังต้องศึกษาต่อไปว่า สารสกัดดังกล่าวหรือยาต้มรากต้นรักลืมหรือชุมเห็ดไทยจะมีความปลอดภัยเมื่อใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน

อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวในตอนท้ายว่า เนื่องจากยังไม่มีการพิสูจน์หรือยืนยันสรรพคุณรวมไปถึงความเป็นพิษของรากต้นรักลืมหรือชุมเห็ดไทย ว่าจะใช้เป็นยาอายุวัฒนะได้ผลหรือจะมีความปลอดภัยเพียงพอเมื่อใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการใช้สมุนไพรด้งกล่าว หากต้องการจะมีสุขภาพร่างกายแข็งแรงก็สามารถทำได้ง่าย ๆ โดยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ไม่สูบบุหรี่หรือดื่มเหล้า พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและหมั่นตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี ก็สามารถจะทำให้ร่างกายแข็งแรงมีอายุยืนยาวได้--จบ--