ประวัติ โรงพิมพ์ ในเมืองไทย

หมอบรัดเลย์ได้ตั้งโรงพิมพ์มิชชันนารีขึ้นในเมืองไทยในปี พ.ศ. ๒๓๗๙ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงตั้งโรงพิมพ์ขึ้นในวัดบวรนิเวศวิหาร ขณะยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จฯเจ้าฟ้ามงกุฎทรงตั้งโรงพิมพ์อักษรพิมพการขึ้นในพระบรมมหาราชวังเมื่อครองราชย์แล้วในปี พ.ศ. ๒๓๙๔ หลังจากนั้นก็ได้มีคนอื่นๆ จัดตั้งโรงพิมพ์ขึ้นมาตามลำดับเพื่อพิมพ์หนังสือพิมพ์ และพิมพ์งานทั่วไปแข่งขันกับหมอบรัดเลย์ในปี พ.ศ. ๒๔๑๑ หมอสมิทและหมอแอนดูรส์ ได้ออกหนังสือพิมพ์รายวันเป็นฉบับแรกในประเทศไทย พิมพ์ออกมาชื่อ Siam Daily Advertiser ระยะแรกออกวันละแผ่น มีข่าวเรือเข้าเรือออก และแจ้งความประสงค์การจำหน่ายสินค้าของห้างร้านต่างๆ ๒-๓ เรื่อง ข่าวคนตาย ข่าวบุคคลสำคัญชาวต่างประเทศ ที่เข้ามายังประเทศไทยและข่าวพิธีทางคริสต์ศาสนาพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษ ต่อมาจึงได้มีการพิมพ์เป็นภาษาไทยควบคู่กันไป พิมพ์รายการละ ๒๐๐-๓๐๐ ฉบับเป็นส่วนใหญ่ยกเว้นคำสอนทางศาสนาคริสต์ที่พิมพ์เผยแพร่ จึงพิมพ์เป็นจำนวนพัน ในสมัยรัชกาลที่ ๕ การพิมพ์ได้ขยายกว้างขวางขึ้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสนพระทัยในเรื่องหนังสือ ทรงพระราชนิพนธ์ด้วยพระองค์เองหลายเล่ม ทรงก่อตั้งโรงเรียน และสร้างระบบการศึกษาขึ้นใหม่ โรงพิมพ์อักษรพิมพการที่มีอยู่เดิม ดำเนินการขาดทุน ทรงให้เลิกกิจการในปี พ.ศ. ๒๔๓๔ และทรงรับสั่งให้เจ้าพระยาอภัยราชา ตั้งโรงพิมพ์หลวงขึ้นชื่อว่ากอบเวิร์นแมนพริ้นติ้ง ออฟฟิศ (Government Printing Office) ในปี พ.ศ. ๒๔๓๙หนังสือพิมพ์รายวันของคนไทยฉบับแรกที่ออกมาคือ หนังสือพิมพ์คอร์ต (Court) พิมพ์ออกมาในรัชกาลนี้ เริ่มออกในวันที่ ๒๖ กันยายน พ.ศ. ๒๔๑๘ มีเจ้านายหลายพระองค์ได้ร่วมกันจัดทำ ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๑๙เปลี่ยนชื่อเป็นข่าวราชการ และเลิกกิจการไปในปีนั้นเอง ในรัชกาลนี้ได้มีการจัดตั้งโรงพิมพ์มากขึ้นทั้งของส่วนราชการ และของเอกชน สมัยรัชกาลที่ ๖ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นพระมหาธีรราชเจ้าทรงสนพระทัยในหนังสือมากทรงพระราชนิพนธ์หนังสือประเภทต่างๆ มากมาย และบทความต่างๆ ลงพิมพ์ในวารสาร ในหนังสือพิมพ์เป็นอันมาก การจัดพิมพ์ในยุคนี้จัดทำกันอย่างประณีตสวยงาม ตลอดจนการเข้าเล่ม ทำปกแข็งเดินทองก็ทำกันด้วยฝีมือประณีตทรงกำหนดให้มีการศึกษาภาคบังคับ ทำให้การศึกษาขยายตัวเศรษฐกิจของบ้านเมืองก็มั่นคง การทำหนังสือพิมพ์มีเสรีภาพในการจัดทำ การพิมพ์ของบ้านเมืองก็ได้ขยายตัวเจริญขึ้นตามการขยายตัวของการศึกษาและความเจริญด้านเศรษฐกิจของบ้านเมืองเว้นแต่ตอนเศรษฐกิจตกต่ำในช่วงสมัยรัชกาลที่ ๗ และตอนสงครามโลกครั้งที่ ๒ ในสมัยรัชกาลที่ ๘ การพิมพ์และการผลิตหนังสือซบเซาลงเพราะ ปัญหาทางด้านเศรษฐกิจ การขาดแคลนอุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ในการพิมพ์ทำให้การผลิตทางการพิมพ์มีคุณภาพต่ำและมีปริมาณน้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองกระดาษขาดแคลนมากต้องพิมพ์หนังสือด้วยกระดาษที่ผลิตภายในประเทศในขณะนั้น ซึ่งมีคุณภาพต่ำมากและมีสีคล้ำจัด เมื่อนำมาพิมพ์ทำให้ได้สิ่งพิมพ์ที่ไม่มีคุณภาพ ตลอดช่วงสงครามซึ่งเป็นระยะเวลาหลายปี ไม่ได้มีการปรับปรุงและเพิ่มปริมาณเครื่องมือทางการพิมพ์เลย ประวัติ โรงพิมพ์ ความเป็นมายาวนานจริงๆค่ะ ใครว่าง ๆ ลองหาความรู้เรื่องนี้กันน่ะคะ สุดท้ายนี้ ทาง Total Print ขอยกย่องประวัติศาสตร์ โรงพิมพ์ ที่เป็นรุ่นบุกเบิกค่ะ www.totalprint.in.th/ -กผ- สามารถคลิกดูภาพประกอบได้ที่ www.thaipr.net

• ข่าววัดบวรนิเวศวิหาร
• ข่าวพระบรมมหาราชวัง
• ข่าวมิชชันนารี
• ข่าวประเทศไทย
• ข่าวเมืองไทย