ไทยพร้อมศักยภาพ ครัวของโลก เจาะดัชนีความมั่นคงอาหารไทย ยืนแท่นอันดับ 3 ในอาเซียน

ศุกร์ 25 สิงหาคม 2560 เวลา 13:16 น.

          ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร (KU - OAE Foresight Center : KOFC) โดย ดร.ภูมิศักดิ์ ราศรี ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการเศรษฐกิจการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) พร้อมด้วย ผศ.ดร.กัมปนาท เพ็ญสุภา ผอ.ศูนย์วิจัยเศรษฐศาสตร์ประยุกต์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) เปิดเผยว่า ความมั่นคงทางอาหารขององค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (Food and Agriculture Organization of the United Nations: FAO) มีองค์ประกอบสำคัญ 4 ประการ ได้แก่ การมีอาหารเพียงพอ (Food Availability) การเข้าถึงอาหาร (Food Access) การใช้ประโยชน์จากอาหาร (Food Utilization) และการมีเสถียรภาพด้านอาหาร (Food Stability)
          ในปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์559 สหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่มีดัชนีความมั่นคงทางอาหารสูงที่สุดในโลกจากทั้งหมด สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร3 ประเทศ รองลงมา คือ ไอร์แลนด์ สิงคโปร์ ออสเตรเลียและเนเธอร์แลนด์ สำหรับประเทศไทยอยู่ในลำดับที่ 5สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร โดยได้รับคะแนนรวมทั้งสามด้าน อยู่ที่ 59.5 จาก สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตรศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร คะแนน สูงขึ้นจากปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์558 เท่ากับ ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร.5 คะแนน จากคะแนนในด้านความสามารถในการหาซื้ออาหารสูงที่สุดคือ 6มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คะแนน รองลงมา คือ ด้านความเพียงพอของอาหาร และด้านคุณภาพ ความปลอดภัยของอาหาร เท่ากับ 58.3 และ 56.8 ตามลำดับ (รายละเอียดภาพ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร)
          ในกลุ่มประเทศอาเซียน 9 ประเทศ (ไม่รวมบูรไน) พบว่า สิงคโปร์เป็นประเทศที่มีดัชนีความมั่นคงทางอาหารสูงที่สุดในอาเซียน คือ 83.9 คะแนน รองลงมาคือ มาเลเซีย และไทย ตามลำดับ ในขณะที่ประเทศลาวเป็นประเทศที่มีดัชนีความมั่นคงทางอาหารต่ำที่สุดโดยมีคะแนนรวมอยู่ที่ 3มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.7 คะแนน

          แม้ว่าวิกฤตอาหารของโลก ยังไม่ส่งผลกระทบต่อประเทศไทยในด้านอุปทาน เพราะประเทศผลิตอาหารเพียงพอการบริโภคภายในประเทศ มีผลผลิตมากพอที่จะส่งออกไปจำหน่ายยังต่างประเทศโดยเป็นทั้งผู้ผลิตและส่งออกอาหารรายใหญ่ของโลก สินค้าเกษตรหลายชนิดที่ไทยสามารถส่งออกได้เกินกว่าครึ่งหนึ่งของผลผลิตทั้งหมดและบางชนิด เช่น ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังสับปะรดกระป๋องส่งออกเป็นอันดับ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ของโลก ส่งออกข้าวและน้ำตาลเป็นอันดับ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ของโลก ส่งออกกุ้งและไก่เนื้อเป็นอันดับ 3 และ 4 ของโลกตามลำดับ เป็นต้น จนเป็นผลให้ประเทศไทยสามารถประกาศตัวเป็นครัวของโลก (Kitchen of the World) ได้ตามนโยบายของรัฐตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
          สถานการณ์ความมั่นคงด้านอาหารของประเทศไทย ปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์559 พบว่า ประเทศไทยส่งออกสินค้าทั้งหมด คิดเป็นมูลค่า 7,534,737 ล้านบาท แบ่งเป็นสินค้านอกการเกษตร มูลค่า 6,3มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์8,สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร4ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ล้านบาท สินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์มูลค่า สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร,มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร6,597 ล้านบาท โดยแบ่งออกเป็นกลุ่มสินค้าเกษตรและอาหาร มูลค่า สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร,ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตรสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร7,9ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ล้านบาท และกลุ่มสินค้าเกษตรเพื่ออุตสาหกรรมการเกษตร มูลค่า สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร88,695 ล้านบาท โดยข้าวถือว่าเป็นอาหารหลักที่สำคัญของไทย และเป็นสินค้าอาหารที่ไทยส่งออกมากที่สุด
          ในปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์558/59 ประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกข้าวทั้งหมด 63.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ล้านไร่ ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 4มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ของพื้นที่การเกษตรทั้งหมด ผลิตข้าวได้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์7.4มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ล้านตันข้าวเปลือก ขณะที่ความต้องการใช้ในประเทศ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์8 ล้านตันข้าวสาร และมีการส่งออก 9.88 ล้านตันข้าวสารในปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์559 ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์558 ที่มีปริมาณการส่งออกประมาณ 9.8ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ล้านตันข้าวสาร
          จากข้อมูลพื้นฐานการส่งออกข้างต้นแสดงให้เห็นว่าประเทศไทยมีความสามารถในการพึ่งพาตนเองทางด้านอาหาร(Food Self-sufficiency) และมีความเพียงพอทางด้านอาหาร (Food Availability) โดยเฉพาะข้าวซึ่งเป็นอาหารหลักของไทย อย่างไรก็ตาม ในด้านความสามารถในการหาซื้ออาหาร (Affordability) สินค้าหมวดอาหารและเครื่องดื่มไม่มีแอลกอฮอล์ในประเทศไทยมีราคาเพิ่มขึ้นและสูงกว่าสินค้าประเภทอื่น ๆ ทำให้ประชาชนต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายด้านอาหารสูง และไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เนื่องจากเป็นกลุ่มสินค้าจำเป็นที่ต้องบริโภคเพื่อเป็นอาหารสร้างพลังงาน อาจส่งผลให้ความสามารถในการหาซื้ออาหารของครัวเรือนที่มีฐานะยากจนลดลงและไม่สามารถเข้าถึงอาหารได้อย่างเพียงพอต่อความต้องการ
          ด้านปัจจัยเสี่ยงต่อความมั่นคงด้านอาหาร มีประเด็นด้านต่างๆ ดังนี้
          สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. การกระจายรายได้ ประเทศไทยยังเผชิญกับปัญหาการกระจายรายได้มาอย่างต่อเนื่อง อาจส่งผลกระทบถึงความมั่นคงทางอาหาร (Food Security) ในองค์ประกอบด้านการเข้าถึงอาหาร (Food Access) เนื่องจากรายได้มีการกระจุกตัวอยู่ที่กลุ่มคนส่วนน้อยของประเทศ การเข้าถึงอาหารที่ดีมีประโยชน์ของกลุ่มคนส่วนใหญ่อาจเกิดความยากลำบากส่งผลให้ความมั่นคงทางอาหารของประเทศไทยมีความเสี่ยงเพิ่มมากขึ้น
          มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. การใช้ที่ดินทางการเกษตร ปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์558 ประเทศไทยมีเนื้อที่ทั้งประเทศโดยประมาณ 3มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร.7ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ล้านไร่ ซึ่งการใช้ที่ดินแบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ เนื้อที่ป่าไม้ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตรมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์4 ล้านไร่ เนื้อที่ใช้ประโยชน์ทางการเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร49.มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์4 ล้านไร่ และเนื้อที่ใช้ประโยชน์นอกการเกษตร ซึ่งพื้นที่นอกการเกษตรมีพื้นที่เพิ่มขึ้น แต่ในส่วนของพื้นที่เพื่อการเกษตรมีพื้นที่ลดลงในทุกๆ ปี
          สำหรับเนื้อที่ใช้ประโยชน์ทางการเกษตร พบว่า ประเทศไทยมีพื้นที่ชลประทานเพิ่มมากขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่าน โดยในปี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์558 ประเทศไทยมีเนื้อที่ชลประทาน 3สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร.54 ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร.สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร3 ของเนื้อที่ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรทั้งประเทศ และมีเนื้อที่นอกเขตชลประทาน สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร7.7ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ล้านไร่ คิดเป็นร้อยละ 78.87 ของเนื้อที่ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรทั้งประเทศ ซึ่งพื้นที่ชลประทานที่เพียงต่อพื้นที่ทางการเกษตรยังมีน้อยมาก อาจเป็นปัญหาและส่งผลกระทบต่อความมั่นคงทางอาหารของประเทศในด้านความเพียงพอของอาหารในอนาคตก็เป็นได้
          3. การตลาด มีแนวโน้มว่าบริษัทขนาดใหญ่เข้ามาครอบครองและผูกขาดกลไกการกระจายอาหารมากยิ่งขึ้น อาทิ การขยายตัวของกิจการร้านค้าสะดวกซื้อ (Convenience Store) ที่เข้ามาแทนที่ตลาดสด ตลาดนัด และร้านขายของชำขนาดเล็กอย่างรวดเร็ว โดยธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่มีมูลค่าตลาดหลายแสนล้านบาท สัดส่วนของสินค้าในห้างขนาดใหญ่ดังกล่าวส่วนใหญ่เป็นสินค้าประเภทอาหารสูง และกิจการเหล่านี้ล้วนแล้วแต่ผูกขาดอยู่ในมือของบริษัทข้ามชาติ
          4. ปัจจัยในการผลิต ปัจจุบันนี้ประเทศไทยยังมีการใช้ปุ๋ยและสารเคมีเป็นปริมาณมาก ซึ่งสามารถดูได้จากปริมาณการนำเข้าที่ไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลง นอกจากนี้การใช้ปุ๋ยและสารกำจัดศัตรูพืชที่ไม่ถูกต้องและเหมาะสมอาจก่อให้เกิดปัญหาการได้รับสารพิษ เกิดปัญหาต่อสุขภาพของผู้ใช้เองแลผู้บริโภค มีผลต่อองค์ประกอบความมั่นคงทางด้านอาหาร ในด้านการใช้ประโยชน์จากอาหารของประเทศไทยได้
          5. ภัยพิบัติทางธรรมชาติ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลกมีความแปรปรวนเป็นอย่างมาก ส่งผลกระทบกับหลายประเทศ และอาจนำไปสู่ความแปรปรวนของปริมาณน้ำฝนและอุณหภูมิ ซึ่งประเทศไทยได้รับผลกระทบจากปัญหาดังกล่าว กรณีสภาพอากาศที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วต่อการดำรงชีวิตและระบบการผลิตสินค้าทางการเกษตร
          6. ยุคไทยแลนด์ 4.ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร ขณะนี้ประเทศไทยกำลังดำเนินนโยบายและพัฒนาด้านต่างๆ เพื่อเข้าสู่ยุคไทยแลนด์ 4.ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร และอาจส่งผลดีต่อการสร้างความมั่นคงทางอาหารท่ามกลางปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ปัญหาแรงงานภาคเกษตร โอกาสและอุปสรรคที่เกิดจากการกีดกันทางการค้า เป็นต้น ประเทศไทยจึงควรปรับเปลี่ยนโครงการสร้างการผลิตทางการเกษตรโดยการนำเอาเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาปรับใช้ เช่น ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต และลดความเสี่ยง โดยใช้ข้อมูลสารสนเทศและเครื่องมือทันสมัย การทดแทนแรงงานภาคเกษตรด้วยเครื่องมือ เครื่องจักรที่ทันสมัย และการทำเกษตรแปลงใหญ่เพื่อสามารถลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ
          ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย
          สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. การคุ้มครองที่ดินเพื่อการเกษตรเพื่อให้มีที่ดินเพียงพอที่จะทำการเกษตรโดยเฉพาะการปลูกพืชอาหารได้อย่างยั่งยืน ดังนั้น ควรออกกฎหมายหรือมีมาตรการคุ้มครองที่ดินเพื่อการเกษตรเพื่อไม่ให้ถูกนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นนอกการเกษตรและไม่อนุญาตให้บุคคลต่างด้าวทั้งส่วนตัวและนิติบุคคลเข้าครอบครองที่ดิน ทั้งทางตรงและทางอ้อม
          มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. ศึกษา สร้างสรรค์ นวัตกรรมสมัยใหม่เพื่อมาทดแทนแบบเก่า ภาคการเกษตรควรนำเทคโนโลยีที่มีอยู่หรือคิดค้นนวัตกรรมสมัยใหม่มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด นำมาใช้ทดแทนการผลิตหรือการใช้แรงงานแบบสมัยเก่า เช่น สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร) Application นิล 4.ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร บนโทรศัพท์มือถือ ซึ่งเป็นโปรแกรมการเลี้ยงปลานิลที่ผู้เลี้ยงจะมีข้อมูลครบวงจร มีจุดเด่นการใช้ประโยชน์และการใช้งาน คือ สามารถแสดงสภาพอากาศ ปริมาตรน้ำ คุณภาพน้ำ และราคาได้ตลอดเวลา และเป็นปัจจุบัน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์)เครื่องผ่าปลากะตักสมรรถนะสูง สามารถผ่าปลากตักได้ 98% ซึ่งสามารถทดแทนแรงงานคนได้เป็นอย่างดี
          3. ภาครัฐควรจัดสรรงบประมาณอย่างต่อเนื่อง เพื่อเร่งรัดการวิจัยและพัฒนาพันธุ์และเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มผลผลิตต่อไร่ การต้านทานต่อโรคแมลงศัตรูพืช และสามารถปรับตัวได้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก
          4. ส่งแสริมและสนับสนุนการทำการเกษตรที่หลากหลาย การทำการเกษตรผสมผสาน สนับสนุนการวางแผนการผลิต เพื่อลดความเสี่ยงจากการปลูกพืชเชิงเดี่ยว สนับสนุนให้เกิดความมั่นคงด้านอาหารแก่เกษตรกรรายย่อย เน้นการปลูกพืชควบคู่กับการทำปศุสัตว์ด้วยเพื่อเป็นการเกื้อกูลกันในระบบ
          5. นำเกษตรทฤษฎีใหม่มาประยุกต์ใช้ เนื่องจากเกษตรทฤษฎีใหม่เป็นทฤษฎีแห่งการใช้น้ำและการบริหารงานพัฒนาการเกษตรแผนใหม่ ตั้งอยู่บนกรอบแนวคิดของหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่เน้นถึงเกษตรกรรายย่อยที่มีที่ดินจำนวนน้อย สามารถเลี้ยงตัวเองได้ สามารถผลิตข้าวทั้งปี พืชผักอาหารโปรตีนจากการเลี้ยงสัตว์ เช่น ไก่ หมู ปลาและประเภทอื่น ๆ เป็นต้น ให้เพียงพอต่อการบริโภคได้ตลอดทั้งปี

ข่าวศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร+สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรวันนี้

ผ่าผลกระทบอุกทกภัยต่อภาคเกษตร มองมูลค่าความเสียหาย ถอดแผนฟื้นฟู เยียวยาภาครัฐ

ศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร (KU OAE Foresight Center : KOFC) โดย ดร.ภูมิศักดิ์ ราศรี ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการเศรษฐกิจการเกษตรสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) พร้อมด้วย ผศ.ดร.กัมปนาท เพ็ญสุภา รักษาการแทนรองอธิการบดีฝ่ายบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) เปิดเผยว่าอุทกภัย ถือว่าเป็นภัยธรรมชาติอย่างหนึ่งที่สร้างความเสียหายให้กับประเทศไทยได้ทุก ๆ ปี เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศที่อยู่ในเขตมรสุมตลอดทั้งปี อุทกภัยในปี 2554 ที่ผ่านมาส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศอย่างมหาศาลโดย

09 พฤศจิกายน 2560 13:10 น.

สศก. จัดงานแถลงข่าว ผลกระทบอุทกภัยต่อภาคการเกษตรไทย

ด้วยศูนย์ติดตามและพยากรณ์เศรษฐกิจการเกษตร (KU OAE Foresight Center : KOFC)ซึ่งเป็นความร่วมมือกันระหว่างสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กับ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีกำหนดจัดงานแถลงข่าว "ผลกระทบอุทกภัยต่อภาคการ... พ.ย. 60

ไขมุมภาคเกษตร กับบัตรคนจน จากนโยบายสู่การปฏิบัติ สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ