ฮอร์โมนสมดุล ชีวิตสมดุล
"การมีชีวิตที่สมดุล นั้นเริ่มต้นจากการมีฮอร์โมนที่สมดุลด้วย นี่เป็นสิ่งที่ผมแนะนำกับคนไข้ทุกคนที่เข้ามาปรึกษาเรื่องสุขภาพกับผม เพราะการมีระดับฮอร์โมนที่สมดุลในร่างกาย จะสามารถส่งผลทำให้ร่างกายเรามีสุขภาพที่ดีได้ด้วย" ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นพ. พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ผู้อำนวยการด้านการแพทย์ แพทย์ด้านเวชศาสตร์ชะลอวัย ฮอร์โมนและสุขภาพทางเพศ สูตินรีเวชวิทยา วัยทอง และเวชศาสตร์การเจิญพันธุ์ ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ (Vitallife Wellness Center) ในเครือโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ กล่าว
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ เปรียบเทียบความสำคัญของฮอร์โมนเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการเชื่อมต่อการทำงานของส่วนต่างๆในร่างกายให้ทำงานได้อย่างเป็นปกติ
"ฮอร์โมนที่สำคัญ อย่างเช่น เทสโทสเตอโรน เมลาโทนิน เซโรโทนิน เอสโตรเจน และอื่นๆอีกมากมาย เป็นสารเคมีที่สำคัญและจำเป็นในการทำงานของร่างกาย ผ่านทางกระแสเลือด เพื่อทำให้การเจริญเติบโต การชะลอความแก่ชรา การเผาผลาญอาหาร และการเจริญพันธุ์ ของร่างกายเป็นไปอย่างสมบูรณ์"
"เพราะฉนั้น ฮอร์โมนจึงมีบทบาทสำคัญเป็นอย่างยิ่ง การรักษาสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายจึงจำเป็นอย่างมากสำหรับการมีสุขภาพที่ดี" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน แม้เพียงเล็กน้อย สามารถมีผลต่อสุขภาพและความสุขโดยรวมของเราได้มากเลยทีเดียว โดยระดับฮอร์โมนนี้จะลดลงเรื่อยๆเมื่อเรามีอายุมากขึ้น การลดลงของฮอร์โมนนี่เองที่เป็นสาเหตุของความชราและทำให้คนเราดูมีอายุเพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตามการตรวจเช็คระดับค่าฮอร์โมนในร่างกายอย่างสม่ำเสมอ โดยการตรวจเลือด ปัสสาวะ หรือน้ำลาย เพื่อวัดระดับฮอร์โมนและรักษาสมดุลของฮอร์โมนให้เป็นปกติอยู่เสมอเป็นสิ่งที่ผมแนะนำกับคนไข้ทุกคนที่เข้ามาปรึกษากับผม"
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ ยังกล่าวต่อไปอีกว่า "การใช้ชีวิตอย่างสมดุล หรือ healthy lifestyle นั้น เป็นรากฐานที่ดีของการมีสุขภาพที่ดีและฮอร์โมนที่สมดุล"
"การนอนหลับพักผ่อน และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การทานอาหารที่มีคุณภาพ พักผ่อนอย่างเพียงพอ ตลอดจนการคิดในเชิงบวก สามารถช่วยให้เรามีฮอร์โมนที่สมดุลและสุขภาพที่ดีได้"
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ แนะนำ 4 วิธี สร้างไลฟสไตล์ ให้มีฮอร์โมนที่สมดุลและสุขภาพที่ดี ได้แก่
พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์. นอนให้เพียงพอและหลับให้สนิท (Good night, sleep tight)
"การนอนหลับอย่างเพียงพอ เป็นปัจจัยพื้นฐานและจำเป็นอย่างยิ่งที่ทำให้ร่างกายมีฮอร์โมนที่สมดุล" คุณหมอพันธ์ศักดิ์กล่าว
"หลายคนละเลยและไม่เห็นประโยชน์เรื่องการนอนหลับ อย่างไรก็ตาม นาฬิกาของร่างกายจะมีการปรับตัวตามแสงสว่างและความมืดที่ปรับเปลี่ยนไปใน โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์4 ชั่วโมงของแต่ละวัน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมากที่เราควรจะนอนหลับให้สนิทก่อนช่วงเวลา พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์.3ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ น. หรือเที่ยงคืน ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนได้มากที่สุด"
"ก่อนนอน ควรปิดอุปกรณ์สื่อสาร โทรศัพท์มือถือ และเครื่องมืออีเลคโทรนิคต่างๆ อย่างน้อย พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ชม. ก่อนนอนหลับ เนื่องจากแสงสีฟ้าที่ส่งผ่านอุปกรณ์สื่อสารต่างๆนั้นจะทำให้ร่างกายเข้าใจผิดคิดว่าเป็นเวลากลางวัน และสัญญาณอีเล็คโทรนิค ทำให้ร่างกายไม่สามารถพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ อีกสิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เราพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ก็คือ การอาบน้ำอุ่น ทำสมาธิ หรือฟังเพลงเบาๆก่อนนอน"
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์. กินดีและกินให้หลากหลาย (Eat clean and vary your diet )
"อาหารที่เรารับประทานเข้าไปมีผลกระทบต่อสมดุลฮอร์โมนของร่างกายเป็นอย่างมาก ยกตัวอย่างเช่น การดื่มแอลกอฮอล์ มีผลทำให้ growth hormone ในร่างกายลดลง เป็นสาเหตุหลักของความชรา อีกทั้งยังส่งผลให้ระดับน้ำตาล ฟรุกโตสลดลง ทำให้ฮอร์โมนสำคัญในร่างกายลดลงไปด้วย" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถรับประทานมื้อเช้า และมื้อกลางวันได้ในปริมาณมาก และทานมื้อเย็นแต่น้อย เพราะระบบเผาผลาญของร่างกายจะช้าลงในตอนเย็น สำหรับมื้อเช้าสามารถทานเป็น ผลไม้ปั่น ไข่ต้ม ขนมปังปิ้ง ซึ่งให้ทั้งโปรตีน วิตามิน และคาร์โปรไฮเตรด ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย สำหรับผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูง ท่านสามารถทานน้ำมันมะกอกสด พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ช้อนชา ผสมน้ำมะนาว เพิ่มเติม เพื่อรักษาระดับ คอเลสเตอรอลที่ดีในร่างกาย เป็นต้น
"นอกจากนี้การทานอาหารให้หลากหลาย ยังช่วยให้เราได้รับสารอาหารและวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกายได้อย่างครบถ้วน อีกด้วย ทั้งนี้ การรับประทานอาหารซ้ำๆกันทุกวัน จะนำไปสู่ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในที่สุด"
3. กระฉับกระเฉงอยู่เสมอ (Get Active)
"ผมแนะนำให้ออกกำลังกายอย่างน้อย โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ นาที ต่อสัปดาห์ หรือประมาณ 45 นาที ต่อการออกกำลังกายหนึ่งครั้ง สัปดาห์ละ 5 ครั้ง เพื่อเป็นการสร้างสมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การออกกำลังกายเพื่อสร้างกล้ามเนื้อนั้น สามารถทำได้เช่นกัน อันที่จริงแล้ว เราควรออกกำลังกายอย่างหลากหลาย เพื่อให้ทุกส่วนของร่างกายได้ใช้ประโยชน์ เช่น การวิ่ง เดินเหยอะๆ ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน ยกน้ำหนัก ตีกอล์ฟ หรือ ตีเทนนิส เป็นต้น"
สำหรับผู้ที่ไม่ค่อยออกกำลังกาย อาจเริ่มต้นจากกายเข้าโปรแกรมออกกำลังกายและพักผ่อนสลับกันวันเว้นวัน หรือร่วมกับเพื่อน หรือครอบครัว เพื่อสร้างแรงจูงใจในการออกกำลังกาย
4. ผ่อนคลายด้วยสมาธิ (Relax and recharge)
"ควรหาเวลาในการทำสมาธิ โดยการหายใจเข้า-ออกให้ทั่วท้อง หรือคิดถึงเรื่องบวกที่ทำให้เรารู้สึกมีความสุข สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องสำคัญที่จะช่วยผ่อนคลายชีวิตการทำงานและความเครียดต่างๆ จากการทำงานเป็นเวลานาน หรือแม้กระทั่งการใช้อุปกรณ์สื่อสารต่างๆ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นปัจจัยที่ทำให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายลดลงทั้งสิ้น" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
อย่างไรก็ตาม ถ้าหากการเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินชีวิต หรือการเปลี่ยนไลฟสไตล์ นั้นไม่สามารถช่วยสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายได้ การให้ฮอร์โมนทดแทนที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา (FDA) หรือรับประทานยาหรืออาหารเสริม ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ อาจเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้ร่างกายมีความสมดุลของฮอร์โมนได้
"อย่างไรก็ตาม การปรับสมดุลฮอร์โมน ด้วยวิธีธรรมชาติ เป็นสิ่งที่ดีที่สุด" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การปรับสมดุลฮอร์โมนโดยวิธีธรรมชาตินั้น ต้องอาศัยเทคนิคทางศาตร์และศิลป์เข้าด้วยกัน ที่ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ เราให้คำปรึกษาสำหรับคนไข้ที่ต้องการปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกายด้วยการจัดโปรแกรมสุขภาพเฉพาะบุคคล ทั้งเรื่องของการกิน การออกกำลังกาย รวมถึงการสร้างสมาธิให้กับคนไข้ที่เข้ารับการรักษา โดยมีการติดตามผลการเปลี่ยนแปลงเป็นระยะๆอย่างสม่ำทุกๆหกสัปดาห์ หรือหกเดือน ขื้นอยู่กับระยะเวลาในการรักษาของแต่ละคน"
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ เปรียบเทียบความสำคัญของฮอร์โมนเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการเชื่อมต่อการทำงานของส่วนต่างๆในร่างกายให้ทำงานได้อย่างเป็นปกติ
"ฮอร์โมนที่สำคัญ อย่างเช่น เทสโทสเตอโรน เมลาโทนิน เซโรโทนิน เอสโตรเจน และอื่นๆอีกมากมาย เป็นสารเคมีที่สำคัญและจำเป็นในการทำงานของร่างกาย ผ่านทางกระแสเลือด เพื่อทำให้การเจริญเติบโต การชะลอความแก่ชรา การเผาผลาญอาหาร และการเจริญพันธุ์ ของร่างกายเป็นไปอย่างสมบูรณ์"
"เพราะฉนั้น ฮอร์โมนจึงมีบทบาทสำคัญเป็นอย่างยิ่ง การรักษาสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายจึงจำเป็นอย่างมากสำหรับการมีสุขภาพที่ดี" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน แม้เพียงเล็กน้อย สามารถมีผลต่อสุขภาพและความสุขโดยรวมของเราได้มากเลยทีเดียว โดยระดับฮอร์โมนนี้จะลดลงเรื่อยๆเมื่อเรามีอายุมากขึ้น การลดลงของฮอร์โมนนี่เองที่เป็นสาเหตุของความชราและทำให้คนเราดูมีอายุเพิ่มมากขึ้น อย่างไรก็ตามการตรวจเช็คระดับค่าฮอร์โมนในร่างกายอย่างสม่ำเสมอ โดยการตรวจเลือด ปัสสาวะ หรือน้ำลาย เพื่อวัดระดับฮอร์โมนและรักษาสมดุลของฮอร์โมนให้เป็นปกติอยู่เสมอเป็นสิ่งที่ผมแนะนำกับคนไข้ทุกคนที่เข้ามาปรึกษากับผม"
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ ยังกล่าวต่อไปอีกว่า "การใช้ชีวิตอย่างสมดุล หรือ healthy lifestyle นั้น เป็นรากฐานที่ดีของการมีสุขภาพที่ดีและฮอร์โมนที่สมดุล"
"การนอนหลับพักผ่อน และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การทานอาหารที่มีคุณภาพ พักผ่อนอย่างเพียงพอ ตลอดจนการคิดในเชิงบวก สามารถช่วยให้เรามีฮอร์โมนที่สมดุลและสุขภาพที่ดีได้"
คุณหมอพันธ์ศักดิ์ แนะนำ 4 วิธี สร้างไลฟสไตล์ ให้มีฮอร์โมนที่สมดุลและสุขภาพที่ดี ได้แก่
พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์. นอนให้เพียงพอและหลับให้สนิท (Good night, sleep tight)
"การนอนหลับอย่างเพียงพอ เป็นปัจจัยพื้นฐานและจำเป็นอย่างยิ่งที่ทำให้ร่างกายมีฮอร์โมนที่สมดุล" คุณหมอพันธ์ศักดิ์กล่าว
"หลายคนละเลยและไม่เห็นประโยชน์เรื่องการนอนหลับ อย่างไรก็ตาม นาฬิกาของร่างกายจะมีการปรับตัวตามแสงสว่างและความมืดที่ปรับเปลี่ยนไปใน โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์4 ชั่วโมงของแต่ละวัน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญมากที่เราควรจะนอนหลับให้สนิทก่อนช่วงเวลา พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์.3ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ น. หรือเที่ยงคืน ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนได้มากที่สุด"
"ก่อนนอน ควรปิดอุปกรณ์สื่อสาร โทรศัพท์มือถือ และเครื่องมืออีเลคโทรนิคต่างๆ อย่างน้อย พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ชม. ก่อนนอนหลับ เนื่องจากแสงสีฟ้าที่ส่งผ่านอุปกรณ์สื่อสารต่างๆนั้นจะทำให้ร่างกายเข้าใจผิดคิดว่าเป็นเวลากลางวัน และสัญญาณอีเล็คโทรนิค ทำให้ร่างกายไม่สามารถพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ อีกสิ่งหนึ่งที่จะช่วยให้เราพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ก็คือ การอาบน้ำอุ่น ทำสมาธิ หรือฟังเพลงเบาๆก่อนนอน"
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์. กินดีและกินให้หลากหลาย (Eat clean and vary your diet )
"อาหารที่เรารับประทานเข้าไปมีผลกระทบต่อสมดุลฮอร์โมนของร่างกายเป็นอย่างมาก ยกตัวอย่างเช่น การดื่มแอลกอฮอล์ มีผลทำให้ growth hormone ในร่างกายลดลง เป็นสาเหตุหลักของความชรา อีกทั้งยังส่งผลให้ระดับน้ำตาล ฟรุกโตสลดลง ทำให้ฮอร์โมนสำคัญในร่างกายลดลงไปด้วย" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
โดยทั่วไปแล้ว เราสามารถรับประทานมื้อเช้า และมื้อกลางวันได้ในปริมาณมาก และทานมื้อเย็นแต่น้อย เพราะระบบเผาผลาญของร่างกายจะช้าลงในตอนเย็น สำหรับมื้อเช้าสามารถทานเป็น ผลไม้ปั่น ไข่ต้ม ขนมปังปิ้ง ซึ่งให้ทั้งโปรตีน วิตามิน และคาร์โปรไฮเตรด ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย สำหรับผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูง ท่านสามารถทานน้ำมันมะกอกสด พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ช้อนชา ผสมน้ำมะนาว เพิ่มเติม เพื่อรักษาระดับ คอเลสเตอรอลที่ดีในร่างกาย เป็นต้น
"นอกจากนี้การทานอาหารให้หลากหลาย ยังช่วยให้เราได้รับสารอาหารและวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกายได้อย่างครบถ้วน อีกด้วย ทั้งนี้ การรับประทานอาหารซ้ำๆกันทุกวัน จะนำไปสู่ภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในที่สุด"
3. กระฉับกระเฉงอยู่เสมอ (Get Active)
"ผมแนะนำให้ออกกำลังกายอย่างน้อย โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ นาที ต่อสัปดาห์ หรือประมาณ 45 นาที ต่อการออกกำลังกายหนึ่งครั้ง สัปดาห์ละ 5 ครั้ง เพื่อเป็นการสร้างสมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การออกกำลังกายเพื่อสร้างกล้ามเนื้อนั้น สามารถทำได้เช่นกัน อันที่จริงแล้ว เราควรออกกำลังกายอย่างหลากหลาย เพื่อให้ทุกส่วนของร่างกายได้ใช้ประโยชน์ เช่น การวิ่ง เดินเหยอะๆ ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน ยกน้ำหนัก ตีกอล์ฟ หรือ ตีเทนนิส เป็นต้น"
สำหรับผู้ที่ไม่ค่อยออกกำลังกาย อาจเริ่มต้นจากกายเข้าโปรแกรมออกกำลังกายและพักผ่อนสลับกันวันเว้นวัน หรือร่วมกับเพื่อน หรือครอบครัว เพื่อสร้างแรงจูงใจในการออกกำลังกาย
4. ผ่อนคลายด้วยสมาธิ (Relax and recharge)
"ควรหาเวลาในการทำสมาธิ โดยการหายใจเข้า-ออกให้ทั่วท้อง หรือคิดถึงเรื่องบวกที่ทำให้เรารู้สึกมีความสุข สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องสำคัญที่จะช่วยผ่อนคลายชีวิตการทำงานและความเครียดต่างๆ จากการทำงานเป็นเวลานาน หรือแม้กระทั่งการใช้อุปกรณ์สื่อสารต่างๆ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นปัจจัยที่ทำให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายลดลงทั้งสิ้น" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
อย่างไรก็ตาม ถ้าหากการเปลี่ยนรูปแบบการดำเนินชีวิต หรือการเปลี่ยนไลฟสไตล์ นั้นไม่สามารถช่วยสมดุลของฮอร์โมนในร่างกายได้ การให้ฮอร์โมนทดแทนที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา (FDA) หรือรับประทานยาหรืออาหารเสริม ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ อาจเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้ร่างกายมีความสมดุลของฮอร์โมนได้
"อย่างไรก็ตาม การปรับสมดุลฮอร์โมน ด้วยวิธีธรรมชาติ เป็นสิ่งที่ดีที่สุด" คุณหมอพันธ์ศักดิ์ กล่าว
"การปรับสมดุลฮอร์โมนโดยวิธีธรรมชาตินั้น ต้องอาศัยเทคนิคทางศาตร์และศิลป์เข้าด้วยกัน ที่ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ เราให้คำปรึกษาสำหรับคนไข้ที่ต้องการปรับสมดุลฮอร์โมนในร่างกายด้วยการจัดโปรแกรมสุขภาพเฉพาะบุคคล ทั้งเรื่องของการกิน การออกกำลังกาย รวมถึงการสร้างสมาธิให้กับคนไข้ที่เข้ารับการรักษา โดยมีการติดตามผลการเปลี่ยนแปลงเป็นระยะๆอย่างสม่ำทุกๆหกสัปดาห์ หรือหกเดือน ขื้นอยู่กับระยะเวลาในการรักษาของแต่ละคน"
ข่าวศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์+พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์วันนี้
ภาพข่าว: ตรวจสุขภาพกับไวทัลไลฟ์ รพ.บำรุงราษฎร์
ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ (Vitallife Wellness Center) ในเครือโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ นำโดย ผู้ช่วยศาตราจารย์นพ. พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ ผู้อำนวยการด้านการแพทย์ (ที่สามจากซ้าย), ผศ.นพ.ดร. อธิป นิลแก้ว ผู้อำนวยการฝ่ายงานวิจัยและพัฒนาสุขภาพ (ที่สองจากซ้าย), และภัทรวดี หวังวิริยะพันธ์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายธุรกิจและการตลาด ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ ให้การต้อนรับ เซา ยุน แวดดี้ โอ (ที่สามจากขวา) มิสเมียนม่า 2017 คนล่าสุด ที่ได้มาเข้ารับบริการตรวจสุขภาพกับศูนย์ส่งเสริมสุขภาพไวทัลไลฟ์ เมื่อเร็ว
ภาพข่าว: “ไวทัลไลฟ์” คว้ารางวัล Global Health Awards 2017 ในงานประชุมด้านสุขภาพนานาชาติที่อินโดนีเซีย
—
รับรางวัล: ไวทัลไลฟ์คอร์ปอเรชั่น นำโดย ดร.เทอร์รี่...