บทความเรื่อง "โอกาสและความท้าทายของภาคการผลิตไทย" โดย ดีลอยท์ ประเทศไทย
โดย ดร.สหนนท์ ตั้งเบ็ญจสิริกุล
บริษัท ดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ จำกัด (ดีลอยท์ ประเทศไทย)
เป็นที่ทราบกันดีว่าภาคการผลิตมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ และสร้างความมั่งคั่งให้กับประเทศไทยมาหลายทศวรรษจากข้อมูลล่าสุดของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติประมาณร้อยละ 37 ของมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP)และประมาณร้อยละ การค้าระหว่างประเทศ6 ของการจ้างงานในประเทศไทย เกิดจากภาคการผลิต
นอกจากนี้ภาคการผลิตทำหน้าที่เป็นอุตสาหกรรมต้นน้ำซึ่งช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับภาคเศรษฐกิจอื่นที่เป็นอุตสาหกรรมกลางน้ำและปลายน้ำของไทย
อาทิ การค้า การขนส่ง การก่อสร้าง การท่องเที่ยว ในช่วง การค้าระหว่างประเทศดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ ปีที่ผ่านมา ภาคการผลิตไทยเผชิญความเสี่ยงและความไม่แน่นอนหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นความขัดแย้งทางการเมืองที่ยืดเยื้อวิกฤติเศรษฐกิจและการเงินโลก อุทกภัยครั้งรุนแรงและการแย่งตลาดส่งออกและเงินลงทุนจากประเทศคู่แข่ง
สำหรับภาพรวมในปี 2557 ภาคการผลิตมีแนวโน้มหดตัวลงจากปีที่แล้วเนื่องจาก 2 สาเหตุหลัก คือ ความ ต้องการซื้อจากตลาดส่งออกหลัก ได้แก่ สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป และญี่ปุ่น ยังไม่ฟื้นตัวดี และปัญหา การเมืองภายในประเทศซึ่งส่งผลต่อความเชื่อมั่นและความต้องการซื้อสินค้าของผู้บริโภคและนักลงทุน โดยมีหลายอุตสาหกรรมที่ผลผลิตหดตัว อาทิ ยานยนต์ ปิโตรเลียม อัญมณีเครื่องประดับ เครื่องใช้ไฟฟ้า อาหาร ปูนซิเมนต์ และอุตสาหกรรมที่ผลผลิตขยายตัวตามความต้องการจากต่างประเทศ ได้แก่ คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ และเสื้อผ้าสำเร็จรูป
ในปี 2558 ดีลอยท์ประเมินว่า ภาคการผลิตโดยรวมจะฟื้นตัวและเจริญเติบโตเพิ่มขึ้น เนื่องจากการส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมจะขยายตัวตามการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกอุปสงค์ภายในประเทศจะเพิ่มขึ้นจากการดำเนินโครงการลงทุนภาครัฐบาลและความเชื่อมั่นของผู้บริโภคและนักลงทุนที่ปรับตัวดีขึ้น
สำหรับภาครัฐบาลสิ่งที่ควรดำเนินการในระยะสั้นเพื่อสนับสนุนภาคการผลิต คือ การปรับเปลี่ยน กฎระเบียบข้อบังคับเพื่อสร้างแรงจูงใจและอำนวยความสะดวกเรื่องการลงทุนทำธุรกิจในประเทศไทย ทั้งนี้ดัชนี Ease of Doing Business (ล่าสุด) ที่ทาง World Bank Group ได้จัดอันดับไว้นั้น ประเทศไทยถูกจัดให้อยู่ในลำดับที่ การค้าระหว่างประเทศ8 จากทั้งหมด การค้าระหว่างประเทศ89 ประเทศ หากเปรียบเทียบกับกลุ่ม ASEAN ไทยยังตามหลังสิงคโปร์ (อันดับการค้าระหว่างประเทศ) และมาเลเซีย (อันดับ 6) โดยรัฐบาลช่วยแก้ปัญหาเรื่องความล่าช้าในการขอใบ รง.4 ส่วนเรื่องอื่นๆ ที่ยังคงรอการแก้ไข ได้แก่ การจดทะเบียนตั้งบริษัท การเสียภาษี การขอสินเชื่อ รวมถึงการแก้ไขปัญหากรณีที่ล้มละลาย
จากการวิเคราะห์โดยหน่วยวิจัยของรัฐบาลและภาคเอกชน การเจริญเติบโตของภาคการผลิตไทยในระยะยาวนั้นขึ้นอยู่กับขีดความสามารถในการแข่งขันและวงจรธุรกิจของแต่ละอุตสาหกรรม โดยสามารถมองอุตสาหกรรมไทยเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่
- อุตสาหกรรมที่ประเทศไทยเป็นฐานการผลิตที่สำคัญและตลาดยังคงเติบโตอย่างต่อเนื่อง เช่น รถยนต์และชิ้นส่วน ผลิตภัณฑ์อาหาร อาหารสัตว์ ยางพารา อัญมณีและเครื่องประดับ เป็นต้น
- อุตสาหกรรมที่ตลาดอิ่มตัวและการลงทุนมีแนวโน้มลดลงในอนาคต อาทิ คอมพิวเตอร์และ อุปกรณ์ เครื่องโทรสาร กล้องดิจิตอล โทรทัศน์ เนื่องจากพฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยนแปลงไปใช้ สินค้าอื่นและผู้ผลิตใช้ประเทศอื่นที่มีต้นทุนถูกกว่าเป็นฐานการผลิต เช่น
แท็บเล็ต สมาร์ทโฟน เป็นต้น
- อุตสาหกรรมที่เกี่ยวโยงกับนโยบายลงทุนภาครัฐบาล ได้แก่ กลุ่มซิเมนต์ เหล็ก และวัสดุก่อสร้างซึ่งจะขยายตัวตามโครงการลงทุนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์
นอกจากนี้อุตสาหกรรมเหล่านี้จะได้แรงเสริมจากการลงทุนของภาคเอกชนตามการลงทุนของภาครัฐบาลอีกด้วย เพื่อเตรียมความพร้อมรับการเปิด AEC ในปี 2558 และทำให้ภาคการผลิตของไทยสามารถแข่งขันได้ในตลาดโลกในระยะยาว ภาครัฐบาลและเอกชนควรร่วมมือกันเพื่อเอาชนะความท้าทายหลายด้าน ได้แก่
- ความขัดแย้งทางการเมือง ซึ่งทำให้ประเทศไทยเสียโอกาสเพิ่มขีดความสามารถของภาคการผลิต ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยนักลงทุนชะลอการลงทุนหรือบางรายย้ายฐานการผลิตไปยังประเทศอื่น ทั้งนี้การปฏิรูปและแก้ไขความขัดแย้งทางการเมืองอย่างจริงจัง ถือเป็นหนึ่งปัจจัยแห่งความสำเร็จของภาคการผลิตของไทย
- ปัญหาด้านแรงงาน ปัญหาการขาดแคลนและคุณภาพแรงงานของไทยเป็นโจทย์ใหญ่ที่ท้าทาย และประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) ในอีก การค้าระหว่างประเทศดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ ปีข้างหน้า ซึ่งจะทำให้กำลังแรงงานไทยลดลงในระยะยาว และส่งผลเชิงลบต่อความสามารถในการแข่งขันของไทยอย่างมีนัยสำคัญ ทั้งนี้ การปฏิรูประบบการศึกษาโดยเน้นสมดุลระหว่างผู้เรียนสายสามัญและสายอาชีวะ และยุทธศาสตร์การพัฒนาคนที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของประเทศไทย ทั้งในส่วนของภาครัฐและเอกชนเป็นสิ่งที่จำเป็น
- ปัญหาด้านประสิทธิภาพ ภาคการผลิตไทยเผชิญปัญหาต้นทุนการผลิตและค่าใช้จ่ายด้านโลจิสติกส์ที่สูงมายาวนาน รัฐบาลและภาคเอกชนควรร่วมมือกันในการเพิ่มประสิทธิภาพในห่วงโซ่อุปทานการผลิตส่งเสริมการวิจัยและพัฒนา (R&D)และสร้างนวัตกรรมเพื่อพัฒนาสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูง (High Value Add)
- ตลาดเปลี่ยนแปลง ความต้องการของผู้บริโภคกลุ่มใหญ่ ซึ่งปัจจุบัน คือ คนเจนเนอเรชั่น X และ Y ได้เปลี่ยนแปลงไปจากผู้บริโภครุ่นก่อนส่งผลทำให้หลายอุตสากรรมที่เคยเจริญเติบโตสูงในอดีตเกิดการชะลอตัวลงหรือถดถอย
ดังนั้นต้องสร้างกลยุทธ์ขยายไปยังตลาดเป้าหมายที่มีศักยภาพ เน้นตลาดที่มีขนาดใหญ่เจริญเติบโตอย่างต่อเนื่องและมีกำลังซื้อสูง
- การแข่งขัน ประเทศคู่แข่งในกลุ่ม ASEAN โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อินโดนีเซียและเวียดนาม ซึ่งนักลงทุนให้ความสนใจไปลงทุนเป็นจำนวนมาก เนื่องจากประเทศเหล่านี้มีความได้เปรียบด้านต้นทุน และมีประชากรวัยเด็กและวัยทำงานเป็นสัดส่วนที่สูงและจะเป็นกำลังซื้อขนาดใหญ่ในอนาคต รัฐบาลอาจพิจารณาปรับนโยบายส่งเสริมการลงทุน เน้นสนับสนุนอุตสาหกรรมที่ประเทศไทยมีขีดความสามารถในการแข่งขันที่สูงและอุตสาหกรรมที่จะใช้นวัตกรรมเพื่อขับเคลื่อนการเจริญเติบโตในอนาคต
- การใช้ประโยชน์จากความได้เปรียบเชิงภูมิศาสตร์ เพื่อทำให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางธุรกิจและการเชื่อมโยงในคาบสมุทรอินโดจีน ผู้ประกอบการผลิตสามารถใช้ประเทศไทยเป็นฐานในการขยายธุรกิจไปยังประเทศเพื่อนบ้าน กล่าวได้ว่าการลงทุนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ของรัฐบาลไทยที่กำลังจะเกิดขึ้นในอนาคต จะเพิ่มความคล่องตัวในการขนส่งสินค้าทั้งทางบก ทางน้ำ และทางอากาศ
ทำให้ต้นทุนด้านโลจิสติกส์ลดลง(ประหยัดเงินและเวลาการส่งมอบสินค้าเร็วขึ้น)การลงทุนและความเจริญที่กระจายออกไปยังส่วนภูมิภาคทำให้ตลาดภายในประเทศขยายตัวได้ต่อเนื่อง
ข่าวดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ+ดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุวันนี้
SME D Bank ร่วมเปิดโครงการปั้น SMEs - Startup ก้าวสู่ตลาดทุนไทย เดินหน้าพันธกิจด้านงานพัฒนาส่งเสริมผู้ประกอบการเติบโตเข้มแข็งยั่งยืน
ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (ธพว.) หรือ SME D Bank โดยนายโมกุล โปษยะพิสิษฐ์ รองกรรมการผู้จัดการ พร้อมด้วยผู้บริหาร เข้าร่วมพิธีเปิดโครงการ "Acceleration Program Road to LiVE เส้นทางเตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่ตลาดทุน" ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง SME D Bank บริษัท ดีลอยท์ ทู้ช โธมัทสุ ไชยยศ สอบบัญชี จำกัด หรือ "ดีลอยท์ ไทยแลนด์" ภายใต้การสนับสนุนจากตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) หรือ SET และ LiVE Platform คัดเลือกผู้ประกอบการ SMEs และ Start up ที่มีศักยภาพ และต้องการเติบ
SPACE-F เปิดตัว Global FoodTech Incubator and Accelerator รุ่นที่ 4, มุ่งผลักดันอาเซียนเป็นศูนย์กลางด้านนวัตกรรมอาหารระดับโลก
—
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (...
เอ็นไอเอเพิ่มความมั่นคงทางด้านอาหารไทยผ่านการปั้นฟู้ดเทคสตาร์ทอัพ เดินหน้าความร่วมมือพันธมิตรปั้นแบรนด์ "ฟู้ดเทคซิลิคอนวัลเลย์" ให้กรุงเทพฯ ผ่านโปรเจกต์สเปซ-เอฟ
"สเปซเอฟ" เร่งโต 10 สตาร์ทอัพหน้าใหม่สายฟู้ดเทค พร้อมร่วมดันนวัตกรรม "ฟิวเจอร์ฟู้ด" แก้เกมการแข่งขันอุตฯ อาหาร
—
สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) ห...
เคทีซีเปิดเวทีเสวนา “KTC FIT Talks 6 “เจาะลึก..อะไรจะเกิดขึ้น? เมื่อมาตรฐาน TFRS9 เข้ามา”
—
นายชุติเดช ชยุติ รองประธานเจ้าหน้าที่บริหารอาวุโส – คอร์ปอเรท ...
ดีลอยท์แนะผู้นำเข้าเสียภาษีโปร่งใส ชวนสมัครใจร่วมตรวจสอบตนเอง
ดีลอยท์แนะผู้ประกอบการนำเข้าไทยเข้าร่วมโครงการของศุลกากรตรวจสอบตนเองด้วยความสมัครใจ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นทางธุรกิจให้ถูกต้องโปร่งใส เร่งปรับธุรกรรมนำเข้าส่งออกภายใน ให้สอดคล้องกับเกณฑ์การเปิดรับ ก่อนวันสุดท้ายของการเปิดรับ 31 ธ.ค.ปีนี้...
ประเทศไทยและประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในมุมมองของภาคธุรกิจ
—
เขียนโดย ดร.สหนนท์ ตั้งเบญจสิริกุล (รองผู้อำนวยการ) และ ดร.วีระชัย วิวัฒน์ชาญกิจ (ที่ปรึกษาอาวุโ...