นางสาวผ่องพรรณ เจียรวิริยะพันธ์ รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ (คต.) กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า อาเซียนกำหนดให้ใช้ระบบ Self-Certification ภายในปี พ.ศ. 2555 ควบคู่ไปกับการออกหนังสือรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า Form D สำหรับประเทศสมาชิกอาเซียน 6 ประเทศ ได้แก่ ไทย สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซียและบรูไน โดยมีเป้าหมายที่จะใช้ระบบนี้อย่างสมบูรณ์ในปี 2558 กับสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศ (ไทย สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย บรูไน กัมพูชา ลาว พม่า และเวียดนาม)
การรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเองของผู้ส่งออก (Self-Certification) ภายใต้ความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน คือ การอนุญาตให้ผู้ทำการค้า หรือผู้ส่งออกที่ได้รับความไว้วางใจ (trusted traders/exporter) ที่มีคุณสมบัติตามที่กำหนด (qualified) สามารถรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าได้ด้วยตนเอง ในใบกำกับสินค้า (Invoice) หรือ ในเอกสารทางการค้าอื่นๆ (กรณีไม่สามารถแสดง Invoice) ในการขอรับสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากรตามความตกลง ATIGA แทนการใช้หนังสือรับรองถิ่นกำเนิดสินค้า Form D ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
ก่อนมีการใช้จริงในปี 2555 อาเซียนขอให้สมาชิกพิจารณาเข้าร่วมโครงการนำร่อง (Pilot Project) ซึ่งปัจจุบันมี 4 ประเทศที่เข้าร่วมโครงการฯ ได้แก่ บรูไน มาเลเซีย สิงคโปร์ เริ่มใช้ระหว่างกันแล้ว ตั้งแต่ 1 พฤศจิกายน 2553 สำหรับประเทศไทยเป็นประเทศที่ 4 ที่เข้าร่วมโครงการนำร่อง โดยกระทรวงพาณิชย์ได้ออกประกาศ เรื่อง “การรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเองของผู้ส่งออก(Self-Certification) พ.ศ.2554” มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ วันที่ 27 ตุลาคม 2554 และประเทศไทยได้ให้สัตยาบันกับ 3 ประเทศแรกที่เข้าร่วมโครงการ เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2554 ทั้งนี้ ผู้ส่งออกที่ต้องการเข้าระบบ Self-Certification จะต้องผ่านการขึ้นทะเบียนเป็นผู้ส่งออกที่มีสิทธิรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง (Certified Exporter) กับกรมการค้าต่างประเทศ
ผู้ส่งออกที่ต้องการเข้าร่วมโครงการนำร่องภายใต้ระบบ Self-Certification สามารถศึกษารายละเอียดในการขึ้นทะเบียนได้จากประกาศกรมการค้าต่างประเทศ เรื่อง “หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการขึ้นทะเบียนและการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง ตามความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน พ.ศ. 2554” ลงวันที่ 2 พฤศจิกายน 2554 และเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกในการขึ้นทะเบียน ผู้ส่งออก สามารถขึ้นทะเบียนได้ทางเว็บไซด์กรมการค้าต่างประเทศ www.dft.go.th ผ่านระบบการขึ้นทะเบียนรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง Self-Certification สำหรับผู้ส่งออกที่ยังไม่ขึ้นทะเบียนภายใต้ระบบ Self-Certification หรือ ผู้ส่งออกสินค้าไปยังประเทศสมาชิกอาเซียนที่ยังไม่เข้าร่วมโครงการฯ ได้แก่ ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย กัมพูชา ลาว พม่า และเวียดนาม ยังคงใช้หนังสือรับรอง Form D ตามที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ในการขอรับสิทธิพิเศษทางภาษีตามความตกลงการค้าสินค้าของอาเซียน
รองอธิบดี กล่าวเพิ่มเติมว่า คุณสมบัติที่สำคัญของผู้มีสิทธิขอขึ้นทะเบียนเป็นผู้ส่งออกที่ได้รับสิทธิรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเองมีดังนี้ (1) เป็นนิติบุคคลที่จดทะเบียนโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อผลิต และส่งออกสินค้าหรือเป็นผู้ส่งออกสินค้า (2) มีประวัติการได้รับหนังสือรับรอง Form D หรือเป็นผู้ที่ได้รับใบรับรองผลการตรวจคุณสมบัติ
ทางด้านถิ่นกำเนิดสินค้าว่าถูกต้องตามกฎว่าด้วยถิ่นกำเนิดสินค้าตามความตกลง ATIGA จากกรมการค้าต่างประเทศหรือหน่วยงานที่กรมการค้าต่างประเทศมอบหมายและ (3) ไม่เป็นนิติบุคคลที่อยู่ระหว่างถูกระงับการออกหนังสือรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าหรือถูกเพิกถอนทะเบียนการเป็นผู้ส่งออกที่ได้รับสิทธิ
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการรับรองถิ่นกำเนิดสินค้าด้วยตนเอง และการขอขึ้นทะเบียนได้ที่ สำนักบริหารการนำเข้า กรมการค้าต่างประเทศ โทร 02 5474808 โทรสาร 02 5474807 สายด่วน 1385 หรือทางเว็บไซด์ กรมการค้าต่างประเทศ www.dft.go.th