ผ้าหาดเสี้ยว มิติใหม่แห่งภูมิปัญญาไทย จากผ้าโบราณสุดวิจิตร “สุนทรี” สู่ความร่วมสมัยในแบบสากล “suntree”

          "ผ้าจกเหมาะกับผู้สูงอายุ และสวมใส่ได้เฉพาะพิธีสำคัญ ๆ เท่านั้นแหละ" คือความจดจำฝังหัวมาตั้งแต่ไหนแต่ไร มาถึงปัจจุบันผ้าจกคือผ้าทอที่สวมใส่ได้ทุกเพศ ทุกวัย ทุกโอกาส ทั้งยังเป็นข้าวของเครื่องใช้ เครื่องประดับตกแต่งที่โดดเด่น แปลกตา สง่างาม ล้ำสมัย ในแวดวงสากล
          กองส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยนเรศวร จัดนิทรรศการ "ผ้าหาดเสี้ยว" ขึ้น ณ พิพิธภัณฑ์ผ้า มหาวิทยาลัยนเรศวร ละลานตาไปด้วยความวิจิตรงดงามของของผ้าจกโบราณ ทั้งผ้าซิ่น ผ้าห่ม ย่าม ผ้าห่อคัมภีร์ และผ้าจก ๙ ลาย เอกลักษณ์ของชาวไทพวนที่สืบทอดกันมากว่า ๑๐๐ ปี ในแบรนด์ "สุนทรี" ผ่านการประยุกต์ พัฒนาเป็นเสื้อผ้า กระเป๋า โคมไฟ หมอน ผ้ารองจาน กรอบรูป เก้าอี้ ฯลฯ แบรนด์ "suntree" 
          "sun คือพระอาทิตย์ ส่วน tree คือต้นไม้ ทั้งสองสิ่งนี้ต้องอยู่คู่กับโลกเรา เช่นเดียวกับความงามความสุนทรีของภูมิปัญญาผ้าทอไทยจะต้องยังคงอยู่ตลอดไป"
          แนวคิดอันแยบยลของนางสาวรวีวรรณ ขนาดนิด ผู้จัดการร้านสุนทรีผ้าไทย แห่งบ้านหาดเสี้ยว ตำบลบ้านตึก อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ผู้สืบทอดภูมิปัญญาจากผู้เป็นแม่ นางสุนทรี วิชิตนาค ครูภูมิปัญญาไทยรุ่นที่ ๓ ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม ได้สร้างปรากฏการณ์แห่งวงการผ้าทอไทยสู่ผ้าทอโลก
          suntree เป็นผลิตภัณฑ์ที่ยังคงใช้เทคนิคเดิมคือใช้ขนเม่นในการจกเส้นฝ้ายเส้นไหม ใช้การเข็นแบบโบราณ ในขณะที่พัฒนาวิธีการถอดลวดลายจากชิ้นผ้า มาสร้างเป็นกราฟในคอมพิวเตอร์ ปรับเปลี่ยนโทนสีจากเดิม เขียว แดง เหลือง ให้มีความนวลตา มากขึ้น การจัดวางลวดลายด้วยวิธีการตกแต่งอันเก๋ไก๋ ชวนหลงใหล
          ป้าสุนทรีบรรจงหยิบผ้าซิ่นของคุณยาย ลวดลายริ้วสีแดง เขียว บนพื้นดำ ดูธรรมดา ๆ แต่มากด้วยคุณค่าของการสืบสาน, ผ้าซิ่นมุกสีเขียวลวดลายขาเปียที่หาดูได้ยาก, ผ้าที่ใช้ในงานบวช เช่น ผ้าปรกหัวนาค ผ้าคลุมหัวช้าง ผ้าห่อคัมภีร์ ที่ไม่มีแล้วในปัจจุบัน เหล่านี้คือความงดงามแห่งภูมิปัญญาที่มิอาจประเมินค่าได้
พี่รวีวรรณโชว์ชุดผ้ารองจาน ผ้ารันเนอร์ กระเป๋าสีขาวดำรูปทรงเรขาคณิต สุดคลาสสิค ใครจะคิดว่านี่มาจากผ้าห่มไทพวนดั้งเดิม ที่ถูกนำมาแปลงโฉมอย่างลงตัว, เก้าอี้ที่จินตนาการจากเส้นยืนที่ยึดอยู่กับกี่ทอผ้า เช่นเดียวกับกรอบรูปซึ่งจำลองจากเส้นใยบนกี่ทอผ้าที่ยังมิได้ขัดสาน, โคมไฟหุ้มด้วยผ้าจกลวดลายดั้งเดิมสีสันสดใส สะดุดตา, เสื้อผ้าที่นำลวดลายจกมาแต่งนิดเติมหน่อย แลดูทันสมัยไม่แพ้แบรนด์สากล 
          พิเศษสุดผ้าลวดลายใหม่ "ผ้าจก ๙ ลายทรงเครื่อง" ออกแบบโดยนายวชิรพงษ์ วงศ์ประสิทธิ์ นักวิชาการช่างศิลป์ กองส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม ที่นำจก ๙ ลาย เอกลักษณ์ของไทพวนมาดัดแปลงลวดลายและสีสันให้มีความทันสมัย ละมุนตา รายล้อมด้วยเส้นสายที่ถอดแบบมาจากเครื่องแขวนของไทยผสมผสานกับลายผ้าของลาว อันเป็นต้นกำเนิดของไทพวน ร้อยเรียงเป็นแนวยาวบนผืนผ้าสีสันสดใส เป็นผ้าต้นแบบซึ่งอยู่ในระหว่างการยื่นจดสิทธิบัตร พร้อมมอบให้กับสุนทรีผ้าไทยนำไปพัฒนาเป็นผลงานชิ้นใหม่ต่อไป
          นางสาวรวีวรรณ ขนาดนิดกล่าวว่า "เราปรับเปลี่ยนวิธีการ กระบวนการ รูปแบบ เพราะต้องการให้คนรุ่นใหม่สนใจผ้าโบราณ และวันนี้เราก็ประสบความสำเร็จ คนรุ่นใหม่เข้ามาชื่นชมมากขึ้น และต่อจากนั้นเขาก็จะสนใจลึกเข้าไปอีก"
          "การใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ ควบคู่ไปกับการใช้เทคนิคเดิม ๆ คือหัวใจในการสืบทอดภูมิปัญญา" 
          นิทรรศการผ้าหาดเสี้ยว หนึ่งเสน่ห์ผ้าทอไทย เปิดให้ทุกท่านมาชื่นชมจนถึงวันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๖๒ ในวันและเวลาราชการ ณ พิพิธภัณฑ์ผ้า กองส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยนเรศวร โทร. ๐ ๕๕๙๖ ๑๒๐๗ – ๘